Јылаҥаш (суу)

Рувики сайттаҥ
Јылаҥаш
Јылаҥаш сууда кӱрдиҥ јаныЈылаҥаш сууда кӱрдиҥ јаны
Характеристиказы
Узуны 55 км
Бассейн 349 км²
Водоток
Бажы Каракӧл
 • Турган јери Тӱштӱк-Чуйдыҥ сындары
 • Бийиги 2715 м
 • Координаталары 49°44′51″ с. ш. 88°00′32″ в. д.HGЯO
Оозы Чуй
 • Турган јери 193 км сол јаратла, Ортолык јурттыҥ јанында
 • Бийиги 1734 м
 • Координаталары 50°01′13″ с. ш. 88°30′21″ в. д.HGЯO
Турган јери
Суузыныҥ системазы Чуй → Кадын → Оп → Карский талай

Ороон
Регион Алтай Республика
Аймак Кош-Агаш аймак
КытатМонголияКазахстанТываХакасияКемерово областьАлтай крайКош-Агаш аймакУлалуМайма аймакОҥдой аймакТурачак аймакУлаган аймакКан-Оозы аймакКӧксу-Оозы аймакЧамал аймакЧоо аймакШабалин аймакЈылаҥаш (суу) (Алтай Республика)
Описание изображения
Голубая точка
Синяя точка — устье
Голубая точка — бажы, Синяя точка — оозы
Код ГСР 13010100312115100005513
Номер ГКГН 0153895
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Јылаҥаш орус. Елангаш — Россияда Алтай Республиканыҥ Кош-Агаш аймагында суу.

Этимологиязы

Јылаҥаш орус. голый, лишенный растительности[1](ӧскӧ бичилгени: Джаланаш, Елангаш, Джелангаш, Джеланаш, Јаан-Јалангаш Ялангаш, Елонгаш)

Физико-географиялык темдектери

Туулу Алтайдыҥ Кош-Агаш аймагыныҥ јериле агат. Чуйдыҥ кош суузы. Суу Тӱштӱк-Чуйдыҥ сындарыныҥ тошторы кайылып тӱӱлген кӧлдӧрдӧҥ башталып агат. Сууныҥ оозы тыҥ састалган, Чуйдыҥ суузыныҥ 193 км кирезинде, сол јараттай. Узуны — 55 км, суу-бассейныныҥ текши јери — 349 км²[2]. Сууныҥ бажы бийик кырларда, мӧҥкӱ тоштоҥ кайылып тӱжет, оныҥ орто агыны Чуйдыҥ чӧлине келижет. Ӱстӱги ле орто агынында јараттай бир де агаш јок, бойыныҥ адына келижип јат. Алтыгы агынында субактарла јер сугарыштаҥ улам, суу јердиҥ ӱстиле акпай, јер алдына (грунтка) кире берет. Јылаҥаш деп ӧзӧк лӧ айландыра одорлу јерлерде јаҥжыккан аайынча, бу јердиҥ сарлыктары одорлойт. Јуук деген јон јаткан јерлер Ортолык.

Кереестери

Јылаҥаш суу аккан ӧзӧк таш јурамалдарыла јарлу, эҥ ле эрте јуруктары кӱлер (орус. Бронзовый век) эпохага келижет[3]

Суу реестрдиҥ чотогоныла

Россияныҥ государстволык сууныҥ реестры аайынча Верхнеобский бассейновый округка кирет, сууээлем бӧлӱги — Кадын, суу подбассейны — Бий ле Кадын. Суу бассейны — (Ӱстӱги) Оп суу ала Эрчишке киргенине јетире[2].

Јуруктардыҥ кӧмзӧзи

Ајарулар

  1. Молчанова, 1979, с. 175.
  2. Минприроды России (29 тулаан ай 2009). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 20 кӱни, 2018. Архивировано тулаан айдыҥ 29 кӱни, 2009 јыл.
  3. Окладников, 1979.

Литературазы

  • Молчанова О. Т. Топонимический словарь Горного Алтая. — Горно-Алтайск: Горно-Алтайское отделение Алтайского книжного издательства, 1979. — С. 175. — 395 с. — 5000 экз.
  • А. П. Окладников, Е. А. Окладникова, В. Д. Запорожская, Э. А. Скорынина. Петроглифы долины реки Елангаш (юг Горного Алтая). — Новосибирск, 1979. — 137 с.
  • Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 15. Алтай и Западная Сибирь. Вып. 1. Горный Алтай и Верхний Иртыш / под ред. В. В. Зееберг. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 216 с.

Тайантылар