Ак-Саҥыскан

Рувики сайттаҥ
Ак-Саҥыскан (Ак-Саныскан)
орус. Аксагызкан
Характеристиказы
Узуны 28 км
Водоток
Бажы  
 • Координаталары 51°11′27″ с. ш. 86°56′40″ в. д.HGЯO
Оозы[?] Јаан-Сымылты
 • Турган јери 57 км оҥ јаратла
 • Бийиги 1091,7 м
 • Координаталары 50°58′26″ с. ш. 87°01′10″ в. д.HGЯO
Турган јери
Суузыныҥ системазы Јаан-Сымылты → Кадын → Оп → Карский талай

Ороон
  •  Россия
Регион Алтай Республика
Аймак Оҥдой аймак
КытатМонголияКазахстанТываХакасияКемерово областьАлтай крайКош-Агаш аймакУлалуМайма аймакОҥдой аймакТурачак аймакУлаган аймакКан-Оозы аймакКӧксу-Оозы аймакЧамал аймакЧоо аймакШабалин аймакАк-Саҥыскан (Алтай Республика)
Описание изображения
Голубая точка
Синяя точка — устье
Голубая точка — бажы, Синяя точка — оозы
Код ГСР 13010100312115100006411
Номер ГКГН 0154031

Ак-Саҥыскан (Ак-Саныскан) (орус. Аксагызкан, бажында Аксазкан) — суу, Россияда, Алтай Республиканыҥ Оҥдой аймагыныҥ јериле аккан суу, Јаан-Сымылты сууныҥ кош суузы. Сууныҥ оозы Јаан-Сымылты сууныҥ оозына 57 км јетпей јӱрӱп, оҥ јанынаҥ кирет. Сууныҥ узуны 28 км[1]. 7 км сууныҥ оозына јетпей јӱрӱп, ого сол јанынаҥ Карасазкан деп суу кирет.

Этимологиязы

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ак-Саҥыскан (Ак-Саныскан) (чикечинче ак сайскан орус. белая сорока). Орус тилде ады Аксагыскан деп бичилген. Ады јарталгыш ак ‘белый’ ла адалгыш саҥыскан ‘сорока’ деп сӧсколбунаҥ турат[2].

Јӧмӧлтӧ јетирӱлер

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Алтай Республиканыҥ суу байлык арына 20 муҥнаҥ артык суулар ла суучактар кирет. Бастыра суулардыҥ узуныен кошсо, узуны 60 муҥ километр агын суу болор. Туулу Алтайдыҥ тӧс суу тамыры (артерия) Кадын болуп јат.

Суу Ӱч-Сӱмерде Геблердиҥ мӧҥкӱ тожынаҥ башталып, 688 км јердеҥ Оп сууга кирет. Кырлу јерде сууныҥ агыныныҥ (талайдыҥ бийигиниҥ кеминиҥ) бийиги 1000 метрге башкаланат. Бойыныҥ агынында Кадынга 254 кош суу кирет, јаба узуны 708 км.

Ак-Саҥыскан оныҥ кош сууларыныҥ бирӱзи болуп јат.

Тергеелик суу реестр аайынча

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Россияныҥ тергеелик суу реестры аайынча Ӱстӱги Оптыҥ бассейновый округына кирет, суула колболу јуртээлемдик иштер ӧткӱрер суу участогы Кадын, Аксазканныҥ суу подбассейини Бий ла Кадын суулар. Суу бассейини ӱстӱги Оп, Эрчиш сууга кожылганына јетире[1].

Топографиялык картазы

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Топографический картаныҥ бÿги[к. 1]M-45-IX[3]Масштаб: 1 : 200[4].

  1. 1 2 Государственный водный реестр. Аксаызкан (Аксаазкан) (орус.). textual.ru. Минприроды России (29 тулаан ай 2009). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 20 кӱни, 2018. Архивировано тулаан айдыҥ 29 кӱни, 2009 јыл.
  2. Топонимика Республики Алтай. Книга 2. Онгудайский район стр.120
  3. Лист карты M-45-9 ключ Тёплый. Масштаб: 1 : 100 000. Состояние местности на 1976 год. Издание 1985 г.
  4. M-45-IX. Геологическая карта Российской Федерации. Издание второе. Горно-Алтайская серия | Геологический портал GeoKniga
Комментарийлер
  1. Советская система разграфки и номенклатуры топографических карт — система деления земной поверхности на отдельные листы топографических карт и их обозначения, использовавшаяся в СССР и до сих пор применяемая в Российской Федерации.