Јеҥӱниҥ кӱни филателияда

«Јеҥӱниҥ кӱни филателияда» (орус. День Победы в филателии) — темага бастыра филателиялык материалдар кирет (почтаныҥ маркалары, конверттер, почтаныҥ карточкалары, спецгашениелер ле о. ӧ.). Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда 1945 јылда кӱӱк айдыҥ 9-чы кӱнинде јеҥӱге учурлай тургузылган Јеҥӱниҥ кӱнин јылдыҥ ла СССР, Россия ла ӧскӧ дӧ ороондор темдектейт

.

Јурамал

Ада Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ӧйинде совет калык фашист Германияны јуулап алганына учурлалган почтаныҥ маркалары ла ӧскӧ филателикалык материалдар чыгат, темдектезе, јеҥӱге бастыра эл-јон сӱӱнип турган сюжет. Мындый маркалар байрамныҥ юбилейине учурлай чыгарылат.

Ороондордо чыккан

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда болгон сюжеттер почтаныҥ маркаларында ла филателиялык материалдарда јуралып чыгарылат. Мындый сюжеттерлӱ маркалар ла филателиялык материалдар кӧп саба Јеҥӱниҥ юбилей байрамдарына учурлалат.

Мында Јеҥӱниҥ байрамына учурлалган тӧс филателикалык материалдар кӧргӱзилген.

СССР[тӱзедер | кодты тӱзедер]

СССР-да Јеҥӱниҥ кӱнине учурлалган сюжеттердиҥ почтаныҥ баштапкы маркалары, Москвада кӧдӱриҥилӱ салют , Совет Черӱниҥ јуучылы Кремльде Спасс башняныҥ јанында ла Јеҥӱниҥ Парады 1945 јылда кичӱ изӱ айдыҥ 24-чи кӱнинде болгон^[1].

Јеҥӱниҥ кӱнине учурлалган россий почтаныҥ баштапкы марказы,1992 (ЦФА [АО «Марка»] № 8)^{[^]}
Марка СССР (ЦФА [АО «Марка»] № 962) с надпечаткой «Јеҥӱниҥ Байрамы 1945 јыл кӱӱк айдыҥ 9-чы кӱни»
СССР (1946): «Јакшы ба бистиҥ Јеҥӱ!» (ЦФА [АО «Марка»] № 1023)
Ол ло: 1945 јылда кичӱ изӱ айдыҥ 24-чи кӱнинде Кызыл тепсеҥде Јеҥӱниҥ Парады (ЦФА [АО «Марка»] № 1029)

Бу керекке «50 ат-нерелӱ јыл» (1967) деп серияда № 3558 темдектӱ ле «СССР-дыҥ Јуучыл Ийделериниҥ 50-јылдыгына» (1968) деп серияда № 3612 темдектӱ маркалар учурлалган^[1].

Совет албатыныҥ 1941—1945 јылдарда Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда јеҥип алганына учурлай Јеҥӱниҥ юбилей јылдарында СССР-да почтаныҥ маркаларыныҥ сериязы чыгарылган. Онойып, 1965 јылда Јеҥӱниҥ 20-јылдыгына учурлалган кӧп маркалардыҥ сюжеттери кӱлер плашкалу јуруктар ла плакаттардаҥ алылган^[2]:

«Тӧрӧл-эне кычырат!» (И. Тоидзеныҥ плакады),
«Москвага јууктай» (1949, В. Богаткинныҥ автолитографиязы),
«Согуштыҥ кийнинде амыралта» (1955, Ю. Непринцевтыҥ јуругы),
«Партизанныҥ энези» (С. Герасимовтыҥ јуругы),
«Бистиҥ мааны — Јеҥӱниҥ маанызы!» (1943, В. Ивановтыҥ плакады),
«Божогон геройлорго мак» (1945, Ф. Богородскийдиҥ јуругы),
«Калык ла черӱни — јеҥип болбос» (1941, В. Корецкийдыҥ плакады),
«Москвада салюттар ӧдӧт» (К. Юоныҥ јуругы).

СССР-да почтаныҥ маркаларыныҥ «Јеҥӱниҥ 20-јылдыгы» деп сериязы (1965)
Совет калыктыҥ Јеҥӱзи
«Тӧрӧл-эне кычырат!»
«Москвага јууктай»
«Согуштыҥ кийнинде амыралта»
«Партизанныҥ энези»
«Бистиҥ мааны — Јеҥӱниҥ маанызы!»
«Божогон геройлорго мак»
«Калык ла черӱни — јеҥип болбос»
«Јеҥӱниҥ салюды»
СССР-да Ийделердиҥ кӱчи амыр-энчӱни корыырында

1970 јылда Јеҥӱниҥ 25-јылдыгына учурлалган серия чыккан, маркалар ла почтаныҥ блокторында совет ордендер ле медальдар, Ады јарталбаган јуучылдыҥ сӧгинде Мӧҥкӱлик от, Јеҥӱниҥ Парады, Берлинде јуучыл-јайымдаачыныҥ статуязы ^[3].

СССР-да почтаныҥ маркаларыныҥ «Јеҥӱниҥ 25-јылдыгы» деп сериязы (1970)
Јеҥӱниҥ ордени, маанылар, Кызыл тепсеҥде фейерверктер
Ады јарталбаган јуучылдыҥ сӧӧгинде Мӧҥкӱлик от
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ордени
Советский Союзтыҥ Геройы ла Социалистический иштиҥ Геройыныҥ Алтын Чолмондоры
1945 јылда Јеҥӱниҥ Парады (почтаныҥ блогы)

1975 јылда Јеҥӱниҥ 30-јылдыгына учурлалган серияда, тематикалык јуруктарлу, онойдо ок Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ордениниҥ јуругы, Јеҥӱниҥ ордены ла гвардейский лента јуралган почтаныҥ блогы чыккан. Кӧп саба маркаларда лозунгтар бичилген. Олорды тематикалык коллекциялардыҥ бажалыктар эдип тургузарга јарар эди^[4]:

«КПСС — бастыра јеҥӱлердиҥ башкараачызы!»,
«Сениҥ ат-нерелӱ керегиҥ јажына ундылбас, јуучыл!»,
«Ончо фронтко, ончо Јеҥӱге!»,
«Партизандардыҥ ат-нерези — Јеҥӱге јаан једим»,
«Јайымдаачы Совет Черӱге — Мак!»,
Эземниҥ темазы.

«КПСС — бастыра јеҥӱлердиҥ башкараачызы!»
«Сениҥ ат-нерелӱ керегиҥ јажына ундылбас, јуучыл!»
«Ончо фронтко, ончо Јеҥӱге!»
«Партизандардыҥ ат-нерези — Јеҥӱге јаан једим»
«Јайымдаачы Совет Черӱге — Мак!»
Эзем
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ I тектелӱ ордени, Јеҥӱниҥ ордени , гвардейский лента (почтаныҥ блогы)

Кийнинде чыккан Јеҥӱниҥ кӱнине учурлалган маркалар
СССР (1985): почтаныҥ блогы «40 јыл Јеҥӱге совет калык Ада-Тӧрӧл учун Улу Јууда» (ЦФА [АО «Марка»] № 5622)
Ол ло: Бранденбургтыҥ эжигинде Јеҥӱниҥ маанызы јуралган оригинал маркалу конверт (Е. Халдейдиҥ фотојуруктарыла)
Ол ло: Оригинал маркалар ла спецгашениелердиҥ јаанадылган јуруктары
СССР (1989): «Јеҥӱниҥ байрамыла!» (ЦФА [АО «Марка»] № 6060)

Россия[тӱзедер | кодты тӱзедер]

«:Јеҥӱниҥ байрамыла!» деп почтаныҥ миниатюразы, Јеҥӱниҥ байрамына учурлаган баштапкы марка болгон (сегизинчи марка Россия бойы чыгарып турган маркалардыҥ)^[≡]. Ол 1992 јылдыҥ тулаан айдыҥ 5-чи кӱнинде садуга чыккан, оны садуныҥ «Марка» деп тӧс јер белетей ле чыгарган (ЦФА [АО «Марка»] № 8). Маркада јурукчы Н. Н. Баскаковтыҥ «Победа» деп јуругыныҥ фрагментти јуралган (1974); миниатюраны А. Толмачёв јарандырган. Марка мелованный чаазынга кӱлер пастала офсет эп-аргала кепке салган. Баазы — 5 акча; маркалардыҥ бӱдӱми — 30 × 42 мм; рамканыҥ зубцовказы 12:12½; тираж — 2,1 млн экземпляр. Маркалар бир листте 36 (6 × 6) штук. Баштапкы кӱнниҥ конвертин чыгарбаган.

СССР-да почтаныҥ маркаларыныҥ «Јеҥӱниҥ 50-јылдыгы» деп сериязы (1995)
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда божогондорго элен-чакка эзем
Берлинде операция
Крымда (Ялтада) конференция
Фашист концлагерьлерде отургандарды јайымдаганы
Берлинде (Потсдамда) конференция
Јеҥӱниҥ Парады 1945 јыл кичӱ изӱ айдыҥ 24-чи кӱни (ЦФА [АО «Марка»] № 214) (марочный лист)
Ол ло (почтаныҥ блогы)

Выпуск России «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ Јеҥӱзине 55 јыл» (2000)
Марочный лист
(ЦФА [АО «Марка»] № 574—578)
Оригинал марка ла спецгашениелӱ конверт

Россияда чыгарган «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ Јеҥӱзине 75 јыл» (2020)
Јеҥӱге јол. Висло-Одерге ичкерлеген операция
Јеҥӱге јол. Кёнигсбергте операция
Јеҥӱге јол. Берлинге ичкерлеген операция
Јеҥӱге јол. Парижке ичкерлеген операция
Јеҥӱге јол деп серия. Тылдыҥ ишчилери
Јеҥӱге јол деп серияныҥ почтаныҥ марказы. Маньчжурияда стратегиялык ичкерлеериниҥ операциязы
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ Јеҥӱзине 75 јыл. Россия Федерация ла Беларусь Республика кожо чыгарган
Эмдиги ӧйдӧ россий кинематограф. "Подольские курсанты" деп кино. Јеҥӱниҥ 75-јылдыгына учурлалган

Украина[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Украина (2005): Јеҥӱниҥ 60 јылдыгы (Mi #710)
Ол ло: почтаныҥ блогы
Ол ло: оригинал марканыҥ конверти (№ OMK126)

Ӧскӧ ороондор[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Азербайджан (2010): Јеҥӱниҥ кӱниниҥ 65-јылдыгына почтаныҥ блогы

Онойдо ок кӧр

Ајарулар

↑ ¹ ² День, вошедший в века // Календарь филателиста на 1974 год. — М.: Связь, 1973. — 6—12 мая.
↑ Каталог..., 1976, с. 474—475.
↑ Каталог..., 1976, с. 623—624.
↑ Каталог почтовых марок СССР 1975 г. — М.: Центральное филателистическое агентство «Союзпечать» Министерства связи СССР, 1976. — С. 12—14.

Литература

Будкевич В. Победа антигитлеровской коалиции: справочник / Ред. Т. М. Мельникова; Отв. ред. В. И. Пищенко. — М.: ИТЦ «Марка», 2010. — 79 с. — (Прил. к журн. «Филателия», № 7, 2010). (Дата обращения: 5 кӱӱк ай 2011)
Каталог почтовых марок СССР 1918—1974 гг. — М.: Центральное филателистическое агентство «Союзпечать» Министерства связи СССР, 1976.
Малов Ю. Г., Малов В. Ю. Летопись Великой Отечественной войны в филателии. — М.: Радио и связь, 1985. — 88 с. — (Б-ка юного филателиста. Вып. 16).
Сазонова Г. Посвящается юбилею Победы // Филателия СССР. — 1975. — № 12. — С. 44—45. — (Рубрика: Глобус: проблемы, информация).

Тайантылар

[Календарь-1] ¹ ² День, вошедший в века // Календарь филателиста на 1974 год. — М.: Связь, 1973. — 6—12 мая.

[_2925613b8de7aba8-2] Каталог..., 1976, с. 474—475.

[_c09046d8ad47ca46-3] Каталог..., 1976, с. 623—624.

[4] Каталог почтовых марок СССР 1975 г. — М.: Центральное филателистическое агентство «Союзпечать» Министерства связи СССР, 1976. — С. 12—14.

[1]

[2]

[3]

[4]