Чаган айдыҥ 4 кӱни

Чаган айдыҥ 4 кӱни (орус. 4 января) — григориан кӱнтизӱде јылдыҥ 4 кӱни. Јылдыҥ учына јетире 361 кӱн арткан (високосный јылда 362 кӱн).

Чаган айдыҥ 4 кӱни — юлиан кӱнтизӱ аайынча 1582 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15 кӱнине јетире болгон, 1582 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 15 кӱнинеҥ ала — чаган айдыҥ 4 кӱни григориан кӱнтизӱ аайынча болгон.

XX-чы ла XXI-чи чактарда юлиан кӱнтизӱле јаҥар айдыҥ 22 кӱни болгон.

Байрамдар

•  — Брайльдыҥ азбуказыныҥ (кӧстӧҥ ајарбас улуска) телекейлик кÿни (2019 j.ала).
• Мьянма — Јайымныҥ кӱни
• США — Спагеттиниҥ кӱни.

Калыктар ортодо

•  — Јаба тартыларыныҥ телекейлик кӱни (Исаак Ньютон,1843)

Кудайлык

Православие

 — кыйналган агару Димитрий Киранов ло Феодор Поройковтыҥ эземине, пресвитерлер (1938);

 — монах Никифордыҥ (Джанакакис, Никифор Прокажённый) эземине ([[1964]).

Керектер

Алтай Республика

• 1967 — Туулу Алтайда Оҥдой аймакта Ийинде эчки öскÿрер совхоз, Jолодо койлор öскÿрер совхоз, Чамал аймакта Эликманарда аҥ азыраар совхоз, Улаган аймакта аҥ азыраар совхозтор иштеп баштаган
• 1931 — Облисполком «Ойрот комсомолец» деп jииттердиҥ газедин чыгарар деп jöп чыгарган.

Калыктар ортодо

Бу кӱнде чыккандар

• 1643 — Исаак Ньютон (1727 j.бож.), англий физик, математик, астроном, философ, теолог;
• 1809 — Луи Брайль (1852 j.бож.), француз таскадаачы, кöстöҥ аjарбас улуска точечно-рельефный шрифт эткен;
• 1934 — Зураб Церетели, совет, грузин ле россий скульптор, jурукчы, СССР эл jурукчызы.

= Бу кӱнде божогондор

XIX чактаҥ озо

• 1465 — Карл (герцог Орлеанский) (1391 ј.чык.), француз ӱлгерчи, полководец, 25 јыл англий олјодо болгон;
• 1607 — Конингсло, Гиллис ван (1544 ј.чык.), нидерланд школаныҥ пейзажисти;
• 1695 — Люксембург, Франсуа Анри де Монморанси (1628 ј.чык.), фрнцуз полководец;
• 1730 — Валенкур, Жан-Батист Анри де (1653 ј.чык.), француз прозаик, кӧчӱреечи, тӱӱкичи, лингвист, Французский академияныҥ турчызы;
• 1752 — Крамер, Габриэль (1704 ј.чык.), швейцар математик, линейный алгебраны тапкандардыҥ бирӱзи;
• 1786 — Мендельсон, Мозес (1729 ј.чык.), немец философ-идеалист, «германский Сократ» деп адаткан.

XIX чак

• 1830 — Глазунов, Матвей Петрович (1757 ј.чык.), Москваныҥ којойымы, бичиксадучы;
• 1845 — Буальи, Луи-Леопольд (1761 ј.чык.), француз јурукчы ла гравёр;
• 1877 — Вандербильт, Корнелиус (1794 ј.чык.), американ корабельный ла темирјол магнат, голландтардаҥ таркаган;
• 1880 — Фейербах, Ансельм (1829 ј.чык.), немец тӱӱкилик јурукчы;
• 1882 — Дрейпер, Джон Уильям (1811 ј.чык.), американ химик, Айдыҥ фотојуругын эҥ баштапкы эткен кижи;
• 1883 — Инсарский, Василий Антонович (1814 ј.чык.), орус бичиичи-мемуарист;
• 1886 — Ткачёв, Пётр Никитич (1844 ј.чык.), орус литературалык критик, публицист, революциялык народничествоныҥ идеологторыныҥ бирӱзи.

XX чак

• 1904 — Беляев, Митрофан Петрович (1836 ј.чык.), орус кӱӱлик издатель ле меценат;
• 1932 — Мамедкулизаде, Джалил Гусейнкули оглы (1866 ј.чык.), азербайджан бичиичи, журналист, элjондык ишчи;
• 1939 — Ивановский, Владимир Николаевич (1867 ј.чык.), россий ле совет философ, ӱредӱчи;
• 1941 — Бергсон, Анри (1859 ј.чык.), француз философ, Нобельдиҥ литература аайынча сыйыныҥ лауреады (1927);
• 1942 — Шеппард, Мелвин (1883 ј.чык.), американ легкоатлет, јайгы Олимпий ойындардыҥ тӧрт катап чемпионы;
• 1943 — јууда ӧлгӧн Раскова, Марина Михайловна (1912 ј.чык.), совет лётчица-штурман, баштапкы Советский Союзтыҥ Герой ӱй улузыныҥ ортозында;
• 1960 — Камю, Альбер (1913 ј.чык.), француз бичиичи ле философ, Нобельдиҥ литература аайынча сыйыныҥ лауреады (1957);
• 1961 — Шрёдингер, Эрвин (1887 ј.чык.), австрий физик, Нобельдиҥ физика аайынча сыйыныҥ лауреады (1933);
• 1965 — Элиот, Томас Стернз (1888 ј.чык.), англо-американ ӱлгерчи, Нобельдиҥ литература аайынча сыйыныҥ лауреады (1948);
• 1967 — Кемпбелл, Дональд (1921 ј.чык.), англий гонщик;
• 1973 — Шнейдеров, Владимир Адольфович (1900 ј.чык.), кинорежиссёр, сценарист, оператор, РСФСР-дыҥ эл артисти;
• 1975 — Леви, Карло (1902 ј.чык.), итальян бичиичи, јурукчы ла политикалык ишчи.
• 1976 — Горлаченко, Михаил Иосифович (1905 ј.чык.) — совет јуучыл ишчи, авиацияныҥ генерал-майоры;
• 1986
  • Лайнотт, Фил (1949 ј.чык.), ирланд рок-музыкант («Thin Lizzy»);
  • Ишервуд, Кристофер (1904 ј.чык.), англий бичиичи;
• 1995
  • Стивенс, Брукс (1911 ј.чык.), инженер, «Harley-Davidson» деп мотоциклдарды эткен;
  • Носик, Валерий Бенедиктович (1940 ј.чык.), театр ла киноныҥ актёры, Россияныҥ эл артисти;
• 1996 — Смирнова, Кира Петровна (1922 ј.чык.), пародист, кожоҥдор ло романстар јаҥарчы.

Онойдо ок кöр

Категория «4 января» не найдена.

Ајарулар