Ол ӧйдӧҥ бери бу акция јаҥжыгып јылдыҥ ла элјондык организациялардыҥ, предприятиелердиҥ ле тергеелик бюджеттиҥ акчазыла[1]кандык айдыҥ 24-чи кӱнинеҥ ала кӱӱк айдыҥ 12-чи кӱнине јетире ӧдӧт. 2008 јылда 30-таҥ кӧп оорондордо, 2009 јылда бастыра телекейде 50 миллионноҥ кӧп Георгиевский ленталар ӱлелген[2]. Россияда, Арменияда, Киргизияда, Кыдатта, Афганистанда[3] ла Белоруссияда, 2014 јылдаҥ ала кӧп ороондор акцияны ӧткӱрбей барган
[⇨].
Георгиевский лента бойыныҥ тыш бӱдӱмиле, ӧҥдӧриле Гвардейский лентага тӱҥей, оныла "Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда 1941—1945 јј. Германияны јеҥгени учун " деп медальдыҥ колодказы тартылган. 1990 јылдардыҥ ортозынаҥ ала Россияда Гвардейский лентаны Јеҥӱниҥ кӱниниҥ тӧс сӱр-темдеги эдип тузаланып баштаган[4][5].
Бу акцияда ӱлелип турган ленталар георгиевский деп адалат. Георгиевский лента Екатерина II каан тужында Россий империяныҥэҥ бийик јуучыл кайралы Агару Георгийдиҥ ордениле кожо тургузылган.
Акцияныҥ башкараачылары оныҥ тӧс амадузы «јаҥы јаш ӱйе качан да, кем кандый кӱчиле телекейде эҥ ле коркымчылу јууда Јеҥӱни алган, кемле бис оморкор учурлу, кемди бис сананып ундыбай јӱрер учурлу»[2].
Акция «Таадамныҥ Јеҥӱзи — мениҥ Јеҥӱм», «Билер болзоҥ тагын!», «Мен билерим! Мен оморкойдым!», «Бис — Улу Јеҥӱни энчиге алганыс!», «Јеҥӱ учун таадамга быйан!» ла ӧскӧ дӧ лозунгтар ла ӧдӧт[2].
XVIII чактыҥ учынаҥ ала Георгиевская лента Агару Георгийдиҥ орденында болгон. (Георгиевский крест). Георгиевский лента Мактыҥ I, II ле III тектелӱ ордениниҥ «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда 1941—1945 јј. Германияны јеҥгени учун» деп медальдыҥ колодказыныҥ Гвардейский лентазына тӱҥей. 1943 јылдыҥкӱчӱрген айдыҥ 8-чи кӱнинде Мактыҥ ордени јӧптӧлгӧн, оны Кызыл Черӱниҥ рядовой ло сержант составына берип туратан. Авиацияда младший лейтенант деп званиелу черӱчилдерге берилген. 1945 јылдыҥкӱӱк айдыҥ 9-чы кӱнинде «Германияны јеҥгени учун» деп медаль јӧптӧлип, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ӧйинде Кызыл Черӱде туружып јуулашкан черӱчилерге ле вольнонаёмный штаттыҥ составында турган улуска берилген.
Бу лентаны «Георгиевский» эмес, «Гвардейский» деп айдар керек деп кезик улус айдыжат, мынайып айдарга эки шылтак бар: лентаныҥ ӧҥи ле тӱӱкилик чыны. Георгиевский лентаныҥ ӧҥдӧри — сары ла кара (1769 јылдыҥ статутты) эмезе кыскылтым ла кара (1913 јылдыҥ статутты), Гвардейский — алтын-кыскылтым ла кара. Эмдиги ӧйдиҥ јасакберимиле георгиевский лента Россия Федерацияныҥ гвардейский частьтарыныҥ јуучыл мааныларыныҥ танылу элементти болуп тузанылат. Айдарда, лента кара-јажыл, кара-кыскылтым да болор, онойдо ок кант јок болоры реалийлерле тудуш, нениҥ учун дезе геральдикалык јанынаҥ кӧрзӧ кыскылтым ла јажыл ӧҥ — ол алтын ӧҥниҥ варианты.
Темдектезе, јурукчы Роман Волков (1813 јыл) јураган портретте орус полководец Михаил Кутузов кара-кыскылтым Георгиевский ленталу јуралган. Тӱӱки аайынча совет јаҥ јӧптӧлӧрдӧ Георгиевский лентаны јок эткен (1917 јылдыҥ декреди «Об уравнении в правах всех военнослужащих») ле качан да бир де тергеелик кайралда тузаланылбаган[6]. Оныҥ ордына 1942 јылда Гвардейский лента келген, ол Мактыҥ ордени деп јуучыл кайралды јарандырган.
2005 јылда Јеҥӱниҥ 60-јылдыгына учурлай «Бистиҥ Јеҥӱ. Кӱниҥ ле кӱӱниҥ» деп интернет-проекттиҥ директоры Наталья Лосеваныҥ баштаҥкайыла «Георгиевская лента» деп акция башталган (кийнинде — ОРН-ныҥ башкараачызыныҥ баштапкы ордынчызы) ФГУП РАМИ "РИА Новостиныҥ"[7].
Владимир Путин ле Александр Лукашенко Георгиевский ленточкалу
Акцияныҥ башкараачылары «РИА Новости» ле РООСПМ «Студенческий община» общинаныҥ экс-лидери, эмди ГАУК "Мосгортур"дыҥ директоры[8] Василий Овчинниковло, СМИ шӱӱлтениҥ авторы ла акцияны Наталья Лосева баштаган деп чотойт[9][10], Наталья бойы «Взгляд» деп газетке интервью берерде, акцияны журналисттер баштаган деп айткан[11].<Новосибирск калада јербойыныҥ изданиезине берген интервьюда Лосева:
Акцияныҥ шӱӱлтезинде оны бастыра јерге ӱлеер деп амаду тургузылбаган. Мен бир канча лентаны Новосибирск калада тӧрӧӧндӧриме ле јуук нӧкӧрлӧриме ийерге санангам. Је акция башталгалы бир неделе ӧдӧ берерде РИА «Новости»ниҥ туразыныҥ јанына кӧп улус јуулган. Бу улус лента аларга тӱни-тӱжи очередьте турган. Мен мыны кӧрип кайкагам, канайып улус капшай бу шӱӱлтени аайлап јараткан.
Георгиевский ленталарды тузаланарында регламент бар, ол 10 пунктаҥ турган «Георгиевский лентаныҥ кодексы»[12]. Акцияны тергее, јербойындагы органдар, онойдо ок коммерческиий ле коммерческий эмес организациялар финансировать эдет. Инициаторлордыҥ шӱӱлтезиле ленталарды ӱлер акциялар акча тӧлӧлбӧй ӧдӧр керек[12]
«Георгиевский лента» деп акция — коммерческий ле политикалык эмес.
2005 јылда јаскыда Георгиевский ленталарды баштапкы катап таркадып баштаган. Акцияны РИА Новости ле РООСПМ «Студенческий община» башкарып ӧткӱрген[14]. Ленталарды метролордыҥ, садуныҥ тӧс јерлеринде, кӧӧлӱктердиҥ антенналарына буулап ӱлеген. Лентаны кӧдӱриҥилӱ керек-јарактар, ветерандарла јаҥжыкан туштажулар тӧс јердиҥ школдорында, Россия Федерацияныҥ калаларында байрамныҥ кӱнинде тузаланып баштаган. Акцияны Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ветерандары јараткан, је акцияда кӧп саба јашӧскӱрим турушкан[15]. Бастыра 800 муҥ лента таркадылган[16].
2005 јылдыҥкӱӱк айында «Серебряный дождь» деп радиостанция бойын акцияныҥ авторы, РИА «Новости» акцияны менчиркеген деп бичиген, је РИА Новости деп радиостанцияныҥ ишчилери генеральный директорго окылу самара бичип, ол јабарлаш деп јартаган[17].
Москвада баштапкы катап «Георгиевский лента» деп јуу керегинде киноныҥ фестивали ӧткӧн[2].
Кӧп ленталар таркаткан јуук ла ыраак ороондорыныҥ тоозында — Греция мында 20 муҥ лента, онойдо ок Украина, Узбекистан, Эстония, Латвия, Франция, Италия, Германия, Бельгия, Молдавия, Исландия, Великобритания, США, Кыдат, Вьетнам, Афганистан, Мексика; бастыра 30 ороон турушкан. Бу ла јылда Эстонияда орус тилдӱ Гостелерадионыҥ редакцияларына «Георгиевский лента» керегинде кайда да куучындабас деп токтоткон"[21].
Кандык айдыҥ 27-чи кӱнинде ВВЦ-ныҥ площадкаларында «Јиитердиҥ калазы» деп спортивный керек-јарак ӧткӧн, мында волонтерлор ленталар ӱлеген[24].
Телекейде јети миллион ленталардаҥ ӧскӧ «виртуальный» ленталар алар арга бар. «Одноклассники» деп социальный сеть ленталарлу фотојуруктар тургузар акча тӧлӧбӧс сервис ачкан, мында 22 миллионноҥ кӧп ленталар тургузылган.
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ јеҥӱзин байрамдап турган ӧйдӧ алышкан јиитерге ле кожо јаткан белек кӱнин темдектеп турган билелерге Георгиевский ленталар берилет.
Россияда МВД-ныҥ ишчилерине 20 муҥнаҥ артык ленталар берилген, кӱӱк айдыҥ 5-чи кӱнинеҥ ала ГИБДД-ныҥ ишчилери оны тутурткан нарушительдерге ле бастыра тискинчилерге берген.