Алтай Республикада 2003 јылда кандык айдыҥ 24-чи кӱнинде № 11-11 темдектӱ «О праздничных и памятных днях, юбилейных датах в Республике Алтай» деп јаккан аайынча тургузылган[1]. Бу кӱнде 1991 јылда РСФСР-да Јасак чыккан Горно-Алтайский автоном область Республика болуп солынган, Республика Россия Федерацияга кирет.
2025 јылда Алтай Республика тӧзӧлгӧн кӱнде, јаан изӱ айдыҥ 3-чи кӱнинде, бу кӱн иштебес амыраар кӱн деп јарлалган, регионал бюджеттеҥ иштеген организациялар ишчилери амыраар. 2026 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 3-чи кӱнинеҥ ала бу кӱн јаантайын амыраар кӱн болор деп бодоштыру бар. Ол керегинде јасакка солынталар кийдирилер (закон о праздничных и памятных днях, юбилейных датах).
Алтай Республика тӧзӧлгӧн кӱнге учурлай керек-јарактар Москвада Јеҥӱниҥ Музейинде јаан изӱ айдыҥ 1-чи кӱнинде ӧткӧн. Регион јааны Андрей Турчак Россия Геройлорыла кожо, республика постпредствозы, землячестволо кожо Мӧҥкӱлик отко Поклонный кырда чечектер ле венок салган[2].
Мактыҥ Залында Алтай Республиканаҥ СВО-ныҥ 14 туружаачызы Россия Минобороназыныҥ бийик кайралдарын алган – Орден Мужества, «Ада-Тӧрӧлиниҥ алдына једимдери учун» орденниҥ экинчи тектелӱ медальдары, «Јалтанбазы учун», «Јана баспазы учун» экинчи тектелӱ медаль, Суворовтыҥ медали, Жуковтыҥ медали. «Кайралдар – чын Геройлорго, Алтайыныҥ чындык уулдарына», – деп, Андрей Турчак темдектеген.
Алтай Республиканыҥ јааны А.А. Турчак
СВО туружаачылары
Россия ла Алтай Республиканыҥ мак кожоҥдоры угулат
База бир јӧптӧжӱни Горно-Алтайский госуниверситет ле Российский государственный гуманитарный университет тургускан. Вузтар эмди кожо билим-шиҥжӱ иштер ӧткӱрер деп јӧптӧжип, билим ишчилердиҥ стажировказын јаба ӧткӱрип, ӱредӱлик программаларды јазаар деп јӧптӧшкӧн[2].
Мероприятиеде шӱӱшкен, јаан изӱ айдыҥ 1-чи кӱни Алтай Республиканыҥ Москвада јерлежӱзиниҥ окылу чыккан кӱни болор деп. РФ Минюстка организация регистрацига заявка аткарган[2]. Јерлежӱни Россияныҥ нерелӱ врачы, медицина билимдердиҥ докторы, профессор Ольга Ойноткинова башкарат.
«Билерим, јерлежӱ оноҥ до ары бирлик болор, кем кичӱ Тӧрлине кару, јаҥы статус регионныҥ јилбӱлерин тӧс калада оноҥ ары ичкерледер», – деп, Турчак айткан.