Горно-Алтайский государственный университетте зоологиялык музейи
| Горно-Алтайский государственный университетте зоологиялык музейи орус. Зоологический музей ГАГУ | |
|---|---|
 | |
| Тӧзӧлгӧн ӧйи | 1995 |
| Адрези | Алтай Республика, Горно-Алтайск, Ленкинниҥ ор., 1, к. 107 |
Горно-Алтайский государственный университетте зоологиялык музейи (орус. Зоологический музей ГАГУ) — Музей 1995 јылда ачылган. 2011 јылдаҥ бери Зоологиялык музей Горно-Алтайский государственный университеттиҥ Музей комплексине кирди[1][2]. ГАГУ-ныҥ зоологиялык музейин тӧзӧгӧн — билимчи Николай Петрович Малков[3]. Ол — Алтай Республиканыҥ «Кызыл бичик (тындулар)» баш редакторы, бичикти јазаар баштаҥкайды эткен.
Горно-Алтайский государственный университеттиҥ зоологиялык музейи — зоология, экология ла генетика факультеттердиҥ структуралык бӧлӱги. Тындулардыҥ коллекциязы ХХ чактыҥ 70 јылдарынаҥ бери јуулган. Зоомузейде јӱзӱн башка тындулардыҥ 5 000 экспонады бар. Горно-Алтайский госуниверситеттиҥ зоологиялык музейи 331.8 м2 јерде турат. Музейдиҥ кезик кыптарында студенттер ӱренет.
Экспозиция
Эмдиги ӧйдӧ ГАГУ-ныҥ таскадачылары, аспиранттары ла студенттери ле (характеризующий биоразнообразие Алтая) ӱч бӧлӱк материал јууган:
Млекопитающие
Коллекцияда 216 куу баш (череп), онойдо ок Туулу Алтайда бар 24 бӱдӱм казыр аҥдардыҥ млекопитающийлер ле кыркындар (грызун) (чычкан бӱдӱмдӱлер-мышевидные јокко ), ол тоодо, ирбистиҥ (10 экз.) куу баштары јуулган, алтай популяция маны-јерлик киске (орус. манул) (9 экз.).
Музейде айуныҥ, бӧрӱниҥ, тӱлкӱниҥ, борсуктыҥ, јеекенниҥ, албаныҥ ла анаҥ да ӧскӧ Алтайдыҥ тындуларыныҥ куу баштары бар. Коллекцияда 9 јӱзӱн туйгакту тындулардыҥ мӱӱзи (70 экземпляр), ол тоодо, 7 јуҥманыҥ куу бажы ла мӱӱстери. Анайда ок 18 јӱзӱн чучело (31 экз.), 7 јӱзӱн јарганаттыҥ чучелозы, ирбистиҥ терези бар. Эҥ ле баалу экспонаттар ол аҥылу коруулу тындулардыҥ (ирбис, јуҥма, ала ылаачын ла о.ӧ.), бу экспонаттарды браконьерлердеҥ айрып музейге берген.
Куштар
Куштардыҥ коллекциязына 100 јӱзӱн чучело кирет (120 экз.), ол тоодо, «экзотикалык»: кызыл куш (орус. розовый фламинго), розовый пеликан о.ӧ. Коллекцияда Алтайдыҥ бастыра куштарыныҥ бӱдӱми бар, 200 јӱзӱн (250 экз,) анайда ок ала ылаачын (орус. балабан) база бар.
Кӧбӧлӧктӧр
Коллекцияда тӱште учар кӧбӧлӧктӧр 180 јӱзӱн (4 000 экз.), бу Алтадыҥ кӧбӧлӧктӧри. Оноҥ башка, коллекциияда бир эмеш тропикалык, субтропикалык ла европей кӧбӧлӧктӧрдиҥ јӱзӱни бар. Тӱсканаттулар (прямокрылые), стрекоза, катуканаттар (жесткокрылые), разноусый кайзырыкканаттулар (чешуекрылые), онойдо ок музейде бар коллекциязы јӱк ле студенттердиҥ ӱредӱзине керектӱ болот.
Музейде иш
- Эки художественный диорама: Тӱндӱк-Кӱнчыгыш ла Тӱштӱк-Кӱнчыгыш Алтайдыҥ тындуларыныҥ аҥылузы;
- Зоомузейде информационный база: Алтайда млекопитающийлер, куштар ла тӱштеги кӧбӧлӧктӧрдиҥ тоозы;
- Студенттерди таксидермияга ӱредер кружок иштейт;
- Мында улай ла јӱзӱн-јӱӱр конференциялар ла јуундар ӧткӱрилет, 2007 јылда Алтай Республиканыҥ Кызыл бичиги (тындулар) бичикти такып чыгарары керегинде јуун (Совещание по переизданию Красной книги Республики Алтай (животные) болгон, ондо 50 кире зоолог турушкан. Горно-Алтайск, Новосибирск, Москва, Барнаул ла Россияныҥ ӧскӧ дӧ калаларыныҥ.
Онойдо ок кöр
• ГАГУ музейлери
• ГАГУ археологияныҥ музейи
• ГАГУ тӱӱкизиниҥ музейи
• ГАГУ краеведческий музейи