Мениҥ орооным — мениҥ Россиям

Конкурс «Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» орус. «Моя страна — моя Россия»
Башталган дата	2004 јыл
Турултазы	1 млн кире туружаачы 20 јылга
Сайт	moyastrana.ru

«Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» (орус. Моя страна — моя Россия) — јурттар, кичӱ ле јаан калалардыҥ социал-экономикалык ӧзӱми аайынча авторский проекттердиҥ конкурсы. Баштапкы катап 2004 јылда ӧткӧн. 2019 јылдаҥ ала «Россия — страна возможностей» деп адалып, АНО эгидазыла белетелип, Россия Федерацияныҥ билим ле бийик ӱредӱ министерствозыныҥ јӧмӧлтӧзиле, РФ-ныҥ просвещение министерствозы, РФ Совет Федерации Федерального Собранияныҥ комитеди билим, ӱредӱлик, культура аайынча, Федерал служба интеллектуал собственность аайынча, ФГБУ «Россий академия образования», Јииттер керектериле Федерал агентство болужыла.

Конкурска авторлордыҥ јаштарыла категориялар: 13 јаштаҥ ала, 14 ала 17 јетире, 18 ала 35 јетире, 35 јаан. 2025 јылда Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 80 јылдыгыныҥ байрамына учурлалган (1941—1945).

Тӱӱкизи

Конкурс ӧткӱрер санаа 2003 јылда Текшироссий јииттердиҥ парламентаризми керегинде семинарда табылган, Рязаньда болгон.

«Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» конкурстыҥ јеҥӱчилдери 2023 јыл

Баштапкы катап конкурс 2004 јылда эксперт совет студенттердиҥ «XXI чакта сениҥ калаҥ» деп темала иштерин шиҥдеп темдек тургузар тушта, калаларды башкарар системаны ӧҥжидери, экономиканыҥ секторлорын ӧскӱрери, онойдо ок социал ла билим-педагогикалык сферада.

2006 јылда текшироссий статус алынган, јииттерди социал проектированиезине, ороонныҥ кадрлар потенциалын бийиктедерине ӱредери конкурстыҥ тӧс амадулары болгон.

2019 јылдаҥ ала «Моя страна — моя Россия» деп конкурс АНО «Россия — страна возможностей» баштадып ӧткӱрилет, Россия президенти Владимир Путин оны «авторитеттӱ, јиит ӱйени россий региондорды социал-экономикалык ӧзӱминиҥ сурактарын бӱдӱрерин шӱӱр керектӱ площадка» деп айткан.

Туружаачылардыҥ тоозы јылдыҥ ла кӧптӧйт: 2018 јылда 7 муҥ иш, 2019 јылда 35 муҥ, 2023 јылда — 100 муҥнаҥ артык.

Конкурстыҥ јеҥӱчилдерине медальдар (2025)

Туружаачылар

Конкурста тӧрт категория авторлор туружар:

• 13 јашка јетире;
• 14 ала 17 јашка јетире;
• 18 ала 35 јашка јетире;
• 35 јаштаҥ ӧрӧ.

Конкурстыҥ ээжилеринеҥ ала эксперт совет бастыра келген иштерди кӧрӧр, олордыҥ 300-ин талдап, авторлорды иштерин корулаарга кычырар (дистанционный формат). Кажы ла јаштыҥ категорияларында баштапкы, экинчи, ӱчинчи јер алгандарды талдаар. Иштерди талдаар тушта оныҥ социал учуры ла Россия президентиниҥ «О национальных целях развития Российской Федерации на период до 2030 года и на перспективу до 2036 года» деп јасагына келижип јат па деп шиҥдеер, бойыныҥ шиҥжӱ иштери бар ба, ол ишти практикада тузаланар аргаларын шиҥдеер.

Кайралдаары Јииттердиҥ кӱнинде Петербургта калыктар ортодо экономикалык форумда ӧдӧт. Конкурс јеҥӱчилдерине акча берилет, вузка кирерге ӱзеери баллдар кожор, проекттер керегинде јетирӱлер болор.

Номинациялар

Номинации 2025 јылда номинациялар
Источник:

Номинациялар	Тӧс аҥылузы
«Мениҥ орооным. Мениҥ тӱӱким. Мениҥ Јеҥӱӱм»	корулаары, орныктырары, јӧмӧӧри ле Россияда ла гран ары јанында Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу керегинде тӱӱкилик эземди таркадары; јуу ла иштиҥ ветерандарын јӧмӧӧр керек-јарактар ӧткӱрери; јуучыл кереестер ле мемориалдарды кичеери, онойдо ок тылдыҥ ишчилерине учурлаган кереестер ле мемориалдарды кичеери; бедиреер керек-јарактарды јӧмӧӧри, јуу ӧткӧн јерлерде Совет Черӱниҥ јуучылдарыныҥ сӧӧктӧрин бедиреери; керек јарактар ӧткӱрери, јииттерге ада-тӧрӧлин сӱӱр эдип ӱредери, јуу ӧйинде совет албаты фашизмди јеҥгенин ундыбазы; Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ јарталбаган бӱктерин шиҥдеери.
«Мениҥ билем: ӱйенеҥ-ӱйеге, бааланганы ла учуры»	тӱӱкилик эземди чеберлеери, билелерди бек эдери, тӱӱкини ундылбас эдер проекттер; јииттерди бек биле тӧзӧӧрине ӱредери, јакшы ада-эне болорына, биледе јаан јаштуларыла колбуны ӱспези; социально-экономикалык процесстер таскадары (темдектезе, биледе бизнес эмезе инфраструктураны ӧскӱрери); билениҥ институдыҥ бек болзын деп јакшы инфраструктура тудары, калалар ла јурттарда; билелерди јӧмӧӧри, оору инвалид балдарлу.
«Мениҥ кӧп калыктарлу Россиям» («Тӧрӧл тилим», «Ороондордыҥ најылыгы», «Мениҥ узаныжым»)	калыктар, культуралар, конфессиялар ортодо колбуларды тыҥыдары, ол тоодо экономикалык, билим-техниялык, гуманитар јанынаҥ колбуларды Россияга најы тергеелерле тыҥыдары; Тӱӱкилик материалдарды билим шиҥжӱлеп, корулап, системага кийдирип, јууры, Россия калыктарыныҥ јӱрӱминиҥ бастыра аспекттери јанынаҥ; балдар ла јииттердиҥ археологияда ижин јӧмӧӧри; јербойында турист-рекреационый иш ле тӱӱки-культуралык јетирӱлердиҥ интеграциязы; јииттер ортодо просветитель иш, тӱӱки шиҥдеерине ууламјылаар, россий калалар ла јурттар культуразы, јаҥжыгулары, ондо јаткан улустыҥ; балдар ла јииттерди таскадарында ич туризмниҥ учурын социализация, патриотизмди таскадары.
«Мениҥ оморкодуум. Мениҥ кичӱ тӧрӧлим (мениҥ калам, мениҥ јуртым)» (мындый ууламјылар «Мениҥ кичӱ тӧрӧлим (мениҥ калам, мениҥ јуртым)», «Мениҥ Ыраак Кӱнчыгыжым. Мениҥ Арктикам»)	граждандар калалар ла јурттардыҥ ӧзӱмине турушкан јакшы темдектерди таркадары, бистиҥ ӧйдиҥ геройлоры керегинде; тургун улусты јаҥы фораматтарда шӱӱжери ле талдаштарда туружары, туралар, оромдор, микрорайондор аайынча ; калалардыҥ культура-тӱӱкилик эземин корыыры, ол тоодо кичӱ калалр ла јурттар; тӧрӧл јериниҥ тӱӱкизин ӱренери ле билерин таркадары; јерлер, баштаҥкайлар ла проекттерди тургузып, каланы јазаар ла јарандырар иштерге волонтёрлорды јууры; јалакай јакшы айылдаштар болорына, колбулар культуралык болзын деп кичеери (квартиралар, подъездтер, тураларда айылдаштар).
«Мениҥ педагогикалык баштаҥкайым»	школго јеткелек ла текши ӱредӱниҥ системазыныҥ ӧзӱми; дистанцияда ӱредӱни белетеп кийдирери, электрон ӱредӱлик материалдар, информационный ла мультимедийный технологиялар, мобильный приложениелер, ӱредӱлик онлайн-курстар, электрон библиотекалар ла энциклопедиялар; интеллектуал ӱредӱ системалар ла бойы бюллетенери; эркиндӱ методикалар ла практикаларды ӧскӱрип, тиражтаары ла јииттерди проектный иш эдерине таскадар, ол тоодо социал проектирование сферада; балдар ла јииттер проектный иште модельдер эдип таскадары регионал ла муниципал јанынаҥ.
«Мениҥ су-кадыгым»	фактор рисканы шиҥдеери (таҥкы, аракы, јастыра ажаныш, кыймыгы ас јӱрӱм) ле олордыҥ кижиниҥ јӱрӱмине салтары; иштенер јерлерде корпоратив программаларды белетеери ле таркадары; Россияда калыктардыҥ национал аш-курсагы су-кадык ла узун јӱрӱмге болужын шиҥдеери; јайаандык, профессионал ла инвалидностьту улустар, социал кору јок граждандар, ӧскӱс балдар, ада-энезиниҥ кичеемели јок, мында олордыҥ бойын ишле јеткилдеери ле аргачылык эрчим; социал ууламјылу коммерческий эмес организациялар тӧзӧӧри, улус инвалидностьту ла су-кадыгы тутакту; профориентация ла инвалидностьту улуска иш таап берери, социал кору јок граждандарга, ӧскӱс ле ада-энезинеҥ болуш јок балдар.
«Ороонымныҥ экологиязы»	экологиялык туризмди ӧскӱрери; сӱреени башка эдип јууп, оны тузалу эдип јазаар технологиялар табары, россий отрасль иштедери (орус. управление отходами); водородный (ол тоодо метано-водородных) технологиялар белетеери; газомотор топливо ло газомотор станцияларды Россияда тудары; биопротеинди природный газтаҥ алар технологиялар; ар-бӱткендик газты чеберлеери, транспортировка эдер инновационный материалдар ла технологиялар табары.
«Кӱндӱзек Россиям»	ороонныҥ имиджин модернизация эдери; турист объекттиҥ јерин инвестиционный аргаларлу эдери, турист территорияныҥ брендин јазаары; туризм бӱдӱмдерин ӧскӱрери (космический, промышленный, билимдик, ӱредӱлик, спортлык, культурно-познавательный, гастрономиялык, этнографиялык, солундарлу, балдардыҥ, јурттардыҥ, приключенческий, агротуризм); маршрут амыраар кӱнниҥ, маршрут тӱӱкилик јерлерле белетеери ле ӧткӱрери; белетеери ле ӧткӱрери турист продукт («лиц третьего возраста») ла кенек (маломобильный) туристтерге; Россия калыктарыныҥ аш-курсагын шиҥдеери, јарлаары.
«Интеллектуал јӧӧжӧзи мениҥ ороонымныҥ» (мындый ууламјыларлу «Региондордыҥ цифровизациязы», «Россия региондорында ӱредӱликте интеллектуал системалар таркадары», «Јаҥы цифровой технологиялар ла платформенный иштерди региондордо тӧзӧӧри», «Интеллектуал јӧӧжӧни корулаары — отрасльда аҥылузы»)	регионал ла муниципал программаларды «Санаалу јер» эффективный эдип тузаланары, интеллектуал патент аналитика аайынча кӧп данныйлар ла искусственный интеллект аргазыла; комплексный регионал система интеллектуал собственностьты тӧзӧӧри, контекстте јаҥы цифровой технологиялар ла платформалу ӱредӱлик, регуляторный ла инвестиционный механизмдер ажыра; региондордо билим-технологиялык ӧзӱмниҥ јепселдерин прогнозтор эдерин тӧзӧп кийдирери; интеллектуал јӧӧжӧни коммерциалияга кийдирери, инновационный аргачылыкты россий региондордо тӧзӧӧри; регионал брендтерди тӧзӧп, оны ичкерледер аргалар табары, оны корулаары.
«Региондордо граждандарга цифровой телкем»	Цифровой технологияларды су-кадыгы коомой улуска, балдарлу билелер, јаан јашту улустарга; россий региондордо граждандардыҥ цифровой грамотностин бийиктедери; граждандарга болужары, цифровой ресурстарды ӱренеринде; специализированный цифровой ресурстарды тӧзӧп, граждандардыҥ аргаларын элбедер, региондордо, социал сурактарды бӱдӱрери ле иштеер јерлер ачары.
«Мениҥ ороонымныҥ јаан технологиялык разведказы» (ууламјылар «Инновация космос ло авиацияда», «Производственный технологиялар», «Информациялык технологиялар ла робототехника», «Промышленность ло энергетика», «Химический технологиялар ла экология», «Технология „санаалу кала“, креатив технологиялар», «Медицинский, био- ло јурт технологиялар»)	промышленный интернетти тузаланары аайынча инструменттерди јазап иштедери, јаан данныйларды промышленный предприятиелерде, анализ эери, предиктивный аналитика; материалдарды сананып таап, промышленностьто тузаланары; шиҥжӱлеери, билим-шиҥжӱ ле опытно-конструкторский разработкаларды, промышленный робототехника ла сенсорика аайынча кӧндӱкирери; металлды ойтодоҥ јазаар сферада проекттерди јазаары ла иштедери; месторождениелер казар технологиялар, тузалу казынтыларды табары ла казары; энергогенерация аайынча шиҥжӱлеери ле иштедери, персональный накопительдер јууры; јаҥы химический материалдар табары, неорганический ле органический веществолор, продуктылар эдери, јаҥы химический материалдардаҥ; јерди дистанционный мониторинг ӧткӱрип, јаҥы технологиялар табары; јаҥы сырьены табары, јаҥы курсак, «новой пищи», эмдиги ӧйдиҥ селекциязы; јаҥы эмдер сананып табары; шиҥжӱлеери, билим-шиҥжӱ ле опытно-конструкторский проекттер тӧзӧӧри чике диагност системалар аайынча.
«Мениҥ аргачылык баштаҥкайым. Креатив индустрия региондор ӧзӱмине»	социал аргачылыкты ӧскӱрери; јииттердиҥ бизнес-инициативаларын ӧскӱрери; ремесленничествоныҥ јаҥжыгулары ла технологияларын орныктырары, албаты промыселдерди ӧскӱрери; ас туштаар промыселдер ле технологиялар, Россия калыктарыныҥ тӱӱки-культуралык энчизи, онойдо ок сувенир продукция-товарлар.
«Транспорт. Ороонымныҥ јолдорыла јӱрери»	кӧӧлӱк јолдор тударыныҥ технологиялары ла јаҥы разработкалар јол ло инженер инфраструктурада; регионал ла јербойында јолдордыҥ проекттерин тургузып, олорды тудары, рентабельность ло экономикалык кирелтезин чотооры; поселковый јолдорды тударын граждандарга самообложение акча тӧлӧтирер; транспортный подсистемаларды разработка эдип, јаҥы техникалык ла технологиялык аргалар, ол тоодо географиялык ар-бӱткендик-климатический аҥылузына ајарары, ас шиҥделген јерлерде Сибир, Ыраак Кӱнчыгыш, Россия Федерацияныҥ Арктикалык зоналарында; Россияда бирлик транспортный јерде, транспортный инфраструктура сбалансированный ӧзӱминде.
«Угы-тӧзимниҥ тазылдары»	балдарга аҥылу номинация, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 80 јылдыгыныҥ байрамына учурлалган

Башкараачылар

• Дмитрий Турлаков — «Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» деп конкурстыҥ бӱдӱрер дирекциязыныҥ башкараачызы
• Лариса Пастухова — билим башкараачы, «Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» конкурстыҥ концепциязыныҥ авторы
• Галина Сорокина — «Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» конкуртыҥ сэксперт сообществозыныҥ координаторы
• Владимир Берестецкий — «Мениҥ орооным — мениҥ Россиям» конкурстыҥ туружаачыларыныҥ Ассоциациязыныҥ координаторы

Ајарулар