Адаров, Аржан Оинчинович

Рувики сайттаҥ
Аржан Адаров
Энедеҥ чыгарда ады Адаров Владимир Ойинчинович
Псевдоним Аржан Адаров
Чыккан ӧйи 1932 јыл, јаан изӱ айдыҥ 15 кӱни
Чыккан јери Кайырлык, Оҥдой аймак, Ойротский область
Чыккан јери 2005 јыл, кичӱ изӱ айдыҥ 9 кӱни
Место смерти Горно-Алтайск
Гражданство  СССР
 Россия
Иш-тоштыҥ бӱдӱми ӱлгерчи, прозаик, драматург, тилмеш
Жанр сонет, поэма, ӱлгер, роман, повесть, куучын, пьеса
Язык произведений алтай тил
Кайралдары
Ӱлекер:Орден Почёта (Россия) Орден Дружбы народов Ӱлекер:Медаль За трудовую доблесть
Ӱлекер:Заслуженный работник культуры РСФСР

Аржан Оинчинович Адаров (1932 јыл, кичӱ изӱ айдыҥ 15 кӱни СССР бичиичилериниҥ Биригӱзиниҥ турчызы (1958), РСФСР культуразыныҥ ат-нерелӱ ишчизи (1982), АР-дыҥ калыгыныҥ бичиичизи (2004), Г. И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган премияныҥ лауреады (2005), Албатылык тӱрк академияныҥ академиги[1]. Сӧӧги — тӧӧлӧс.

Биографиязы

Аржан Ажаров А.М. Горькийдиҥ адыла адалган Литературный институтка кирген, 1957 јылда једимдӱ божодып јат (прозаныҥ чӱмдемел семинары, башкараачызы ― литературовед профессор Н. И. Замошкин).

«1967―1972 jылдарда редактор, оноҥ баш редакторы болгон. Горно-Алтайсктагы бичик чыгартуныҥ баш редакторы. Алтай бичиичи биригӱниҥ литература аайынча консультанты (1985―1987), «ГТРК Туулу Алтайдыҥ» председатели (1987―1994), АР-дыҥ бичиичилер биригӱзиниҥ председатели (1994―2005), «Алтай Телекей — Мир Алтая» деп литература-кееркемел журналдыҥ тӧзӧӧчизи, баш редакторы (2001―2005).

Аржан Адаров 2005 јылда Горно-Алтайск калада 72 јаштуда јада калган.

Јайаандык ижи

Баштапкы јуунтызы «Ырысту јӱрӱм» 1950 јылда кепке базылган. 25-теҥ ажыра ӱлгерлик јуунтылары чыккан: «Урсул» (1956), «Јӱрегимниҥ кожоҥы» (1958), «Кӧчкӱндер» (1966), «Алтын јерим ― Алтайым» (1976), «Тонйукук» (1971), «Улуска айткан сӧзим» (1981), «Јаҥарым мениҥ канадым» (1988) о.ö.

1990 jылдарда сонеттер «Сӱӱштиҥ куулары» (1997), ӱлгерлик чӱмдемелдери: «Каан кызы јаражай» (1995), «Кӱл-тегинниҥ кӧлӧткӧзи» ле о.ö.

Ӱлгерлер ле кожо прозада база бичийт: куучындары «Бурылганы» (1960), «Тӱндеги јылдыстар» (1961); повесть «Амаду» (1964), «Јаан телекейге јол» (1979); роман «Ӧлӱмниҥ чаҥкыр кужы» (1993), «Јӱрек ӧртӧгӧн от» (2001).

2012 јылда очерктери «Кан-Куурай» кепке чыгат.

Драмада пьесалары «Саҥ башка кижи» (1983), «Абайымныҥ кижи алганы» (1986), «Ӧч»; трагедия «Каганаттаҥ ийген самара» (2000).

Аржан Адаров гран ажыра, орыс ла совет литератураныҥ классиктериниҥ чӱмдемелдерин эрчимдӱ кӧчӱрген: «Овод» Э. Л. Войнич (1960), «Страшная месть» Н. В. Гоголь (1962), «Чапаев» Д. А. Фурманов, «За свободу степей» И. Ессенберлин, «Отец и сын» Г. М. Марков, «Чактаҥ узун кӱн» (И дольше века длится день) Ч. Т. Айтматов ло ӧскӧлӧри.

Оныҥ чӱмделгези Союз ла гран ажыра кӧп тилдерле чыгып турган. 1971 јылда казах тилле «Алтайские мотивы» деп бичиги, 1983 јылда тыва тилле «Вечные горы» деп јуунтызы.

Кайралдары

  • Орден Дружбы народов (1992)
  • «За заслуги перед Отечеством» II степень (1997)
  • А. С. Пушкинниҥ 200 јылдыгына учурлай алтын медаль (1999)
  • Орден Почета (2003)
  • Орден Дружбы (2004)

Кереес

  • Горно-Алтайск калада А. О. Адаровтыҥ адыла адалган ором;
  • А. О. Адаровтыҥ jаткан туразында кереес доско тагылган.

Ајарулар

Тайантылар