Ар-бÿткенди корулаар телекейлик кÿн

Рувики сайттаҥ
Ар-бÿткенди корулаар телекейлик кÿн
Ecologia.jpg
Бÿдÿми Экологиялык
Учуры Ар-бÿткенниҥ курч сурактарын кижиликтиҥ аjарузына улаар
Jöптöлгöн 1972 jылда jаҥар айдыҥ 15 кÿнинде
Баштаган ООН-ныҥ Генеральный Ассамблеязы
Темдектелет ООН-ныҥ ар-бÿткен аайынча программазы
Öйи кичÿ изÿ айдыҥ 5 кÿни
Тудуш Стокгольмский конференция ар-бÿткенниҥ курч сурактары аайынча ижин баштаганыла
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Ар-бÿткенди корулаар телекейлик кӱн (орус. Всемирный день окружающей среды, на других официальных языках ООН: англ. World Environment Day, араб. اليوم العالمي للبيئة, исп. Día mundial del medio ambiente, кыд. 世界环境日, фр. Journée mondiale de l'environnement ) — телекейлик кÿн, Jер деп планетада ар-бÿткенниҥ курч сурактарын улустыҥ аjарузына тургузар.

Телекейлик кÿн jылдыҥ ла бастыра jердиҥ ÿстинде кичÿ изÿ айдыҥ 5 кÿнинде темдектелет.

ООН-ныҥ Генеральный Ассамблеязыныҥ 27-чи сессиязы jарлаган (Резолюция № A/RES/2994 (XXVII)) 1972 jылда jаҥар айдыҥ 15 кÿнинде.

Öткÿрер кÿнин кичÿ изÿ айдыҥ 5 кÿнин талдаган — 1972 jылда бу кÿнде Стокгольмда ООН-ныҥ ар-бÿткенниҥ сурактарыла Конференциязы ачылган.

Генеральныя Ассамблея бойыныҥ jöбинде ООН-ныҥ ороондорын jылдыҥ ла бу кÿнде мероприятиелер öткÿрзин, ар-бÿткенди корулаар кÿÿнин кöргÿссин деп кычырат.

Онойдо ок Генеральный Ассамблеянын 27-чи сессиязында ООН-ныҥ системазында jаҥы биригÿ тöзöлгöн — Программа ООН по окружающей среде (ЮНЕП). Оныҥ учун ЮНЕП-тиҥ баштаҥкайыла jылдыҥ ла Ар-бÿткенди корулаар телекейлик кÿн öткÿрилет.

Ар-бÿткенди корулаар телекейлик кÿнниҥ тематиказы девизы

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Кажы ла jылда тематика ла девиз талдалып, калыктар ортодо jаан мероприятиелед öткÿрер jер кöстöлöт.

Эмблема 2008 jыл
  • 2021 — «Сананар. Jаҥынаҥ эдер. Орныктырар»
  • 2020 — «Ар бÿтненниҥ öйи»
  • 2019 — «Кей киртидерине удурлажар»
  • 2018  — «Пластик чачарына удурлажар»
  • 2017  — «Мен ар-бÿткенле кожо»
  • 2016  — «Jерлик тындуларды jасакты керектебей садарына удура кезем политика»
  • 2015  — «Jети миллиар тÿш jери. Бир Планета. Чебер тузалан»
  • 2014  — «Ӱниҥди бийиктет, jе талайдыҥ бийигиниҥ кемин эмес!» (англ. Raise Your Voice Not The Sea Level)[1]
  • 2013 — «Санан. Jи. Чеберле» (англ. Think.Eat.Save)[2]
  • 2012  — «Jажыл экономика: а сен кожо бо?»
  • 2011  — «Агаш аразы: ар-бÿткенле тузаланары»
  • 2010 — «Jÿзÿн бÿдÿмдер. Бир планета. Ондо келер öй»
  • 2009 — «Бистиҥ планетага бис керекс»
  • 2008 — «Камаанду болорынаҥ jайымдал! Ас углерод чыгарар экономикага jолдо!»
  • 2007 — «Тош кайылары — Изÿ тема!»
  • 2006 — «Как чöлдöр лö jерлер куруталары — Суу ас jерлердин куруталарына — «jок»!»
  • 2005 — «„Jажыл калалар“: Планетага план!»
  • 2004 — «Талайлар ла теҥистер керек! Тирÿ кижиге, божогондорго эмес»
  • 2003  — «Суу — Эки миллиард кижиге суу jедишпейт!»
  • 2002 — «Jерге шанс берери»
  • 2001 — «Телекейлик jÿрÿмге кирер»
  • 2000 — «Ар-буткенниҥ муҥjылдыгы — иштенер öй»
  • 1999 — «Бистиҥ jер — бистиҥ келер öйис. Оны аргадак!»
  • 1998 — «Jерде jÿрÿм учун — талайларысты аргадаактар»
  • 1997 — «Jерде jÿрÿм учун»
  • 1996 — «Бистиҥ Jер, бистиҥ jÿрген алтайыс, бистиҥ айлыс»
  • 1995 — «Бис, калыктар: jер-jеҥис учун биригери»
  • 1994 — «Jер бир — бир биле»
  • 1993 — «Jокту-jойу ла ар-бÿткен — jастыра тегеликти бузар»
  • 1992 — «Jерис бистиҥ jаҥыс — оны jаба кичеектер»
  • 1991 — «Климат солынганы. Глобал партнёрствоныҥ керектÿзи»
  • 1990 — «Балдар ла ар-бÿткен»
  • 1989 — «Глобал jылыганы, глобал предостережение»
  • 1988 — «Качан улус ар-бÿткенди баштапкы jерге тургусса, öрö öзöри токтобос»
  • 1987 — «Ар-бÿткен ле айыл-jурт: jаҥыс «jабынты» эмес»
  • 1986 — «Агаш телекейге»
  • 1985 — «Jииттер: эл-jон ло ар-бÿткен»
  • 1984 — «Jер куруталыш»
  • 1983 — «Jеткерлÿ отходторды jууры, jоголторы ла кöмöри: кислотный jаҥмырлар ла энергия»
  • 1982 — «Стокгольм конференциязыныҥ он jыл кийнинде (ар-бÿткенниҥ курч сурактарын такып кöрöри)»
  • 1981 — «Грунтта суулар; кижи курсагында корон химический веществолор»
  • 1980 — «Jаҥы онjылдыкка jаҥы кычыру: бызылтары jогынаҥ öзÿм»
  • 1979 — «Бистиҥ балдарыска jаҥыс келер öй — бызылтары jогынаҥ öзÿм»
  • 1978 — «Бызылтары jогынаҥ öзÿм»
  • 1977 — «Озоновый слойды ар-бÿткенди чеберлеери; jерлер jылыйары ла jер кыртыжынн деградациязы»
  • 1976 — «Суу — jÿрÿмнин тöс ресурсы»
  • 1975 — «Jон jаткан jерлер»
  • 1974 — «Jаҥыс ла бир jер»

Россида Ар-бÿткенди корулаар кÿнге коштой 2008 jылдаҥ ала Экологтыҥ кÿни база темдектелет.

Италияда Ар-бÿткенди корулаар кÿнге шылтай 2010 jылда OIKOS деп компания ар-бÿткенди оҥдолтор бир канча акциялар öткÿрет.

Онойдо ок кöр

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  1. Совет по экологическому строительству (недоступная ссылка). Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 10 кӱни, 2014. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 14 кӱни, 2014 јыл.
  2. World Environment Day — Theme. Сайт программы ООН по окружающей среде. Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 5 кӱни, 2013. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 5 кӱни, 2013 јыл. (англ.)