Паянтинова, Валентина Казакпаевна
| Паянтинова Валентина Казакпаевна Валентина Казакпаевна | |
|---|---|
| Энедеҥ чыгарда ады | Јажыл |
| Чыккан ӧйи | 1951 јылда тулаан айдыҥ 2 кӱни |
| Чыккан јери | Бичиктӱ-Боом |
| Божогон ӧйи | 1915 јыл кӱчӱрген айдыҥ 13-чи кӱни |
| Божогон јери | Матур, Минусинский округ Енисейский губерния, Россий империя |
| Иш-тоштыҥ бӱдӱми | ӱредӱчи, элјондык ишчи |
| Адазы | Кыдыев Казакпай тодошевич (1923—) |
| Энези | Пепешева Анна Маймановна (1925—) |
| Эш-нӧкӧри | Паянтинов Василий Јайаҥович (1949—192010) |
| Кайралдары ла премиялары |
Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ грамотазы, Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ кижизи |
Паянтинова Валентина Казакпаевна, кыс ӧбӧкӧзи Кыдыева, сӧӧги тодош (1951 јылда тулаан айдыҥ 2 кӱнинде, Горно-Алтай автоном областьтыҥ Оҥдой аймагыныҥ Бичиктӱ-Боом јуртында чыккан) — ӱредӱчи, Горно-Алтайский государственный педагогический института, тӱӱки ле обществоведение деп специальностьло ӱренген, Горно-Алтайский педагогический училище (1970), јондык ишчи, совет ле партияныҥ ветераны, Оҥдой аймактыҥ кӱндӱлӱ кижизи, Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ кижизи[1] Сӧӧги тодош.
Биографиязы
Билези
Валентина Казакпаевна Кыдыева, сӧӧги тодош, 1951 јылда јаскыда, Бичиктӱ-Боом јуртта чыккан. Адазы Кыдыев Казакпай ла энези колхозчы улус болгон, биледе 3 бала чыдаган. Баштамы школды божодоло, Валя Караголдо сегисјылдык школдо ӱренеле, Горно-Алтайский педагогический училищени 1970 јылда божоткон. Бу ла јылда Кулады јурттыҥ майман сӧӧктӱ Паянтинов Василий Јайаҥовичке келип јажына јуртап калган. Эки бала чыдадып, эр кемине јетирген, балдары јон ортодо тоомјылу улус. Уулы — Паянтинов Алан Васильевич граждан авиацияныҥ летчиги, Санкт-Петербургта Граждан авиацияныҥ академиязында ӱренген, кызы — Паянтинова Айшат Васильевна Барнаулда Алтайский государственный медицинский институтты божоткон, эмдиги ӧйдӧ Москвада врач терапевт болуп иштейт, эмчиликте ченемели јаан.
Јиит ӱредӱчи
Валентина Казакпаевна Горно-Алтайский государственный педагогический института 1975—1980 јылдарда ӱренген. Школдо ӱредӱчи болуп, балдарга тереҥ билгирлер берген. Ӱредӱчилердиҥ квалификациязын бийиктедер областной институт јиит ӱредӱчиниҥ ченемелин шиҥдейле таркаткан («Баштамы класстарда алтай балдарды орус тилге јилбиркедер эп-аргалар»). Улалуда пединституттыҥ тӱӱкилик факультедин божодоло, јаан класстарда тӱӱки ле обществоведениениҥ ӱредӱчизи болуп, јилбилӱ уроктор беретен. Куладыда школдыҥ башкараачызы болуп иштеп турарда ӧмӧликтиҥ ижин кичееп, кӧп тоолу метод биригӱлер, семинарлар ӧткӱретен, аймак ла областной учурлу конференцияларда јаантайын туружатан. Валентина Казакпаевна балдарды сӱӱр, кожо иштеген улуска јалакай, ижинде экпиндӱ, ӱредӱликте јаҥыртулардаҥ туура калбас, токуналы јок кижи болгон.
Краевед музейди ачканы
Паянтинова В. К. бу ла ӧйдӧ Куладыда эҥ озо тудулган туралардыҥ бирӱзинде Краевед музей ачкан, јерлештери оныҥ бу баштаҥкайын јакшы јӧмӧгӧн. Куладыныҥ краевед музейи эмдиги ӧйдӧ республик ичинде јарлу музейлердиҥ бирӱзи. Бого алтайдыҥ јилбирктерине коштой Арасей ичинеҥ ле ӧскӧ дӧ ороондордыҥ турист улузы келелип барат.
Баштапкы Эл-ойынды башкарганы
Баштапкы Эл-ойынды ӧткӱрери јанынаҥ инициативный группаныҥ (алты кижидеҥ турган) башкараачызы болуп В. К. Паянтинова, сӱрекей јаан иш ӧткӱрген. Бу кижиниҥ јалтанбазы ла турумкайы, улусла иштеп билер јаан ченемели, јаантайын ичкери кӧрӧр, јаҥыртуларга јӱткийтен кылыгы бийик једимге экелген. Алтай калыктыҥ Эл-ойыны эки јылда бир катап ӧткӱрилип, там ла элбеп, там ла јаранып ӧзӱп, јаҥжыгу болуп калган.
Документал кино
2014 јылда В. К. Паянтинова Кулады јурттыҥ 90 јылдыгына учурлай документал киноны, спонсорлорды бедиреп туруп, соктырган. Бу киноны Алтай Республиканыҥ ГТРК-зы тургузарга јӧмӧгӧн, Валентина Казакпаевнаныҥ сценарист, режиссер, звукооператор, диктор јайалталары иле кӧрӱнет. Бойыныҥ јер Алтайын сӱӱп, јуртыныҥ тӱӱкизи, кару јерлештери, јаан јашту улус керегинде јылу ла ӧдӱҥи куучындайт. Јӱрӱмде кӧпти кӧргӧн, кӧпти билер, ченемели јаан, јӱзӱн-јӱӱр јайалталу, су алтай тилдӱ эпши кижи акту кӱӱниле калыгына керектӱ ишти бӱдӱрди.
Јуртсоветтиҥ бажында
В. К. Паянтинова 1981 јылда Куладыныҥ јуртсовединиҥ башкараачызы эдип кӧстӧлгӧн. Бу ишке ол узак ла једимдӱ иштеген деп темдектеер керек. Областной семинар о работе сельских общественных формирований, на базе Куладинского с/совета. «Эрӱӱл јӱрӱм», «Аракы-чеген јок јыргалдар» Кӧрӱлер «Бийик санитарный культуралу јурттар» Архиологиялык кереестерди корулаары (казынтылар эдерин јаратпазы) Ак-кобыда Субурган тургузары1
Оҥдой аймактыҥ башкарузында
Алтай тилдиҥ байрамы (Оҥдой аймак)
Кан-Оозында ижи
- Кичӱ јурттардыҥ байрамы (Праздник малого сел, Кан-Оозы аймак Тураты) (1987)
Алтай Республиказыныҥ Башкарузында
Алтай Республиканыҥ башкарузында информационный ла национальный политика ла јондык колбулар аайынча комитет Алтай Республиканыҥ ӱй улузыныҥ федерациязы (инициатифный группа, В. И. Самыкова)
Амыры јок амыралта
Боочы јурттыҥ тӱӱкизи аайынча документал кино
| № | Иштеген јери ле турушкан ӱлекерлери | јамызы | јылдар |
|---|---|---|---|
| 1 | Кулады јурттыҥ сегисјылдык школында баштамы класстыҥ ӱредӱчизи | ӱредӱчи | |
| 2 | Куладыныҥ школында тӱӱки ле обществоведениениҥ ӱредӱчизи | башкараачы | |
| 3 | Куладыныҥ јуртсовединиҥ башкараачызы | башкараачы | |
| 4 | Оҥдой аймактыҥ исполкомыныҥ башкараачызыныҥ ордынчызы | башкараачыныҥ ордынчызы | |
| 5 | Кан-Оозы аймакта райком КПСС-тыҥ ӱчинчи качызы | ӱчинчи качы | |
| 6 | Алтай Республиканыҥ башкарузында (комитет с письмами граждан) | специалист | |
| 7 | Алтай Республиканыҥ башкарузында информационный ла национальный политика ла јондык колбулар аайынча комитет | специалист | |
| 8 | Куладыныҥ јурт-јеезезиниҥ администрациязыныҥ башкараачызы | башкараачы | |
| 9 | Кулады јурттыҥ 90 јылдыгына учурлалган документал кино | продюссер | 2014 |
| 10 | Боочы јурттыҥ тӱӱкизи аайынча документал кино | продюссер | |
| 11 | Алтай электрон энциклопедия | туружаачы | 2023, кочкор ай. |
Турушкан ӱлекерлери
- Кулады јуртта музейди тӧзӧӧри
- Эл-ойын
- «Эрӱӱл јӱрӱм», «Аракы-чеген јок јыргалдар»
- Кӧрӱлер «Бийик санитарный культуралу јурттар»
- Архиологиялык кереестерди корулаары (казынтылар эдерин јаратпазы)
- Ак-кобыда Субурган тургузары
- Кичӱ јурттардыҥ байрамы (Праздник малого сел, Кан-Оозы аймак Тураты) (1987)
- Алтай тилдиҥ байрамы (Оҥдой аймак)
- Алтай Республиканыҥ ӱй улузыныҥ федерациязы (инициатифный группа, В. И. Самыкова)[2]
- Участник Всесоюзного совещания по вопросам правопорядка. Туружаачызы, ижиниҥ ченемелиле ӱлешкен (Барнаул, 1985)
- Семинар о работе сельских общественных формирований, на базе Куладинского с/совета.
- «Алтай балдарды баштамы школдо орус тилге ӱредери», иштиҥ ченемелинеҥ, Оиуу тургускан, 70-чи ј.ј.
Кайралдары
- Крайисполком ло край совпрофтыҥ кӱндӱлӱ грамотазы
- ВЛКСМ-ныҥ Тӧс Комитединиҥ медали ле «Комсомольский пропагандист» значек (20.11.1979)
- «Москвич» деп кӧӧлик сый алган (звание Село высокой културы и образцового санитарного порядка (Победитель соцсоревнования среди сельских Советов …1983-85)
- Россия ӱй улузыныҥ бирлигиниҥ медали (Памятная медаль Союза женщин России) (1990.)
- Делегат первого схода сельских женщин России (1990..)
- Нере ат «Алтай Республиканыҥ кӱндӱлӱ кижизи» (30.06.2016)
- Кӧп тоолу кӱндӱлӱ грамоталарла кайралдаткан.