Илјирме
Илјирме (орус. гирлянда), чырбагалдардаҥ, јаламалар кожо ӧрӱп салган. Эрекенге (орус. ожерелье) кӧрӧ башказы илјирме кулјага тӱҥей оныҥ учун кеендиктиҥ јураар композициязына кийдирилет[1].
Тӱӱкизи
Илјирмелерди озогы чактаҥ бери эдип баштаган. 2006 јылда Египетте Каандардыҥ ӧзӧгинде, алтын учукла ӧрӱп чечектердеҥ эткен илјирме таккан[2][3][4]. Илјирмелер античный рельефтерде, эҥ ле озо эллинистический ле рим ӧйлӧрдӧ табылган. Классикалык архитектурада тӱҥей эбелге Фестон (архитектуралык элемент) деп адалат.
Итальян Возрождениениҥ ӧйинде илјирмелерди Гротесктиҥ композициязына кийдирген. Классицизм ла бароккодо архитектуралык ордерде: кезик илјирмелерди тегерик јарыткыш эткен.
Эҥ ле кӧп илјирмелер француз Регентство мар (lang-ru|стиль) ла рококо мардыҥ ӧйинде таркаган. Оныла эр ле ӱй улустыҥ кийимин јарандырып баштаган.
Россияда илјирмелерди барокконыҥ ӧйинеҥ бери архитектурада тузаланып баштаган. Анайып, оныла Меньшиковтыҥ башнязыныҥ јӱзи јанын, архитектураныҥ порталында кӧзнӧктӧрдиҥ ӱстӱги кадын јарандырган.
Илјирмелер орус архитектурада классицизмде ле ампирде элбек тузаланган. Александринский театрда Санкт-Петербург калада илјирмелерге театрал амадайлар кожулган. Андый ла эбелге Троице-Измайловский собордо кӧрӱнет. Анайып ок илјирмелерди декоративно-прикладной кеендикте эдинет.
Электрический илјирме

Электрический илјирме ол светодиодторды, бой-бойыныҥ кийнинеҥ эектрический эмиктерле колбоп салган кееркемел. Рождество ло Јаҥы јылда илјирмелерле Рождественский чибини, айылдыҥ ла ӧскӧ дӧ туралардыҥ ичи-тыштын јарандырат. 1895 јылда США-да баштапкы электрический илјирме эдилген, оныла Ак Тураныҥ алдында турган чибини кееркедип јарандырган.
Совет Россияда баштапкы илјирмелерди јӱк ле 1938 јылда чыгарып баштаган, баштапкы совет электрический илјирме ЁГ-1 болгон[5].
XX чактыҥ 90 јылдарында эдилген илјирмелерди, Московский электроламповый завод чыгарган[6]. Совет илјирмелер, тегин ле лампалардаҥ эдилип, «Пушкинский фонариктерге», космический ракеталарга, оноҥ до ӧскӧ эдимелдерге тӱҥей болгон. Социалистический Республика Румынияда плафонду кувшинкаларга тӱҥей илјирмелер чыгарылган.
Эмдиги ӧйдӧ электроилјирмелер узун эҥ огош лампалу электротехнический эдим. Мында бир канча катап толгоп салган электронный блокту эмик, бу блок јӱзӱн-базын световой эффекттер эдет, оныҥ бирӱзи — «бегущие огни»[7]). Кезик илјирмелер јаҥыс ла садуныҥ јаан тураларын јарандырарга эдилген, олор бойыныҥ составында микросхемный музыкальный синтезаторлу, бир канча программированный кӱӱлӱ. Мындый эдимдер кӧп нургуны Кыдат јеринде чыгарылат.
СМИ-ниҥ айтканыла болзо, 2024 јылда смартфонноҥ башкарып турар «сагышту» смарт-илјирмелер эдилген. Телефон ажыра башкарып режим мерцания, таймер тургузар арга бар. Смарт-илјирмениҥ аҥылу приложениезин телефонго тургузып алар керек — стандарт эмезе фирменный[8].
Јуруктардыҥ кӧмзӧзи
Онойдо ок кӧр
Литература
- Голубков Андрей Васильевич. «Гирлянда Юлии» и галантная антропология во французской салонной культуре XVII-XVIII вв // Филологические науки. Вопросы теории и практики. — 2017. — № 6—2 (72).
- Звездина Юлия Николаевна. Образ гирлянды в мозаиках Неаполя и Равенны IV-VI веков // Труды Санкт-Петербургского государственного института культуры. — 2009.
- Звездина, Ю. Н. Гирлянда в порталах соборов Московского Кремля // Московский Кремль в XVI столетии: Сб. статей. — М.: БуксМАрт, 2014. — Кн. 1: Древние святыни и исторические памятники. — С. 237–247.
- Ху Элис Джоан. Происхождение цветочных гирлянд во фламандской живописи XVII в // Манускрипт. — 2020. — № 7.
Ајарулар
- ↑ Власов В. Г. Гирлянда // Власов В. Г. Новый энциклопедический словарь изобразительного искусства. В 10 т. — СПб.: Азбука-Классика. — Т. III, 2005. — С. 174—175
- ↑ Lenta.ru: Культура: В древнеегипетском погребении нашли цветочные гирлянды . Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 20 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ Tomb found in Valley of the Kings reveals flowers, but no mummies — The Boston Globe . Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 15 кӱни, 2014. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 20 кӱни, 2014 јыл.
- ↑ В египетской гробнице обнаружены цветочные гирлянды . Дата обращения: чаган айдыҥ 15 кӱни, 2007. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 9 кӱни, 2006 јыл.
- ↑ Музейная азбука от " А до Я". Цветные гирлянды. | Музей Отрадного . museum-otradny.ru. Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 11 кӱни, 2024.
- ↑ Ясинская, О. Раз. два, три - ёлочка, гори! // Всегда в движении : журнал. — 2013. — № 12. — С. 9.
- ↑ Троичный контроллер с полностью троичными шинами Version 2BT3BTCA02 (недоступная ссылка)
- ↑ Лучшие умные гирлянды с управлением со смартфона 2024 года: рейтинг топ-11 по версии КП . Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 11 кӱни, 2024.