Харитошкин, Василий Иванович

Рувики сайттаҥ
Василий Иванович Харитошкин
Haritoshkin VI.jpeg
Чыккан öйи кочкор айдыҥ 23 кӱни 1923(0002-23-1923)
Чыккан jери
Божогон öйи 1992
Божогон jери
Ороон  СССР
Черÿде jылдары 1941—1968
Званиези полковник
Часть 676-чи артиллерийский полк
Jуу/согуштар Ада-Тӧрӧл учун Улу јуу
Кайралдар ла сыйлар
ранение
Внешние медиафайлы
Памятная доска на доме в Ростове-на-Дону.

Васи́лий Ива́нович Харито́шкин (1923 јыл кочкор айдыҥ 23 кӱни, Морозовка јурт (эмдиги Наровчатский аймак Пензенский область — 1992 јыл, Дондо Ростов кала) — Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачызы, 676-чи артиллерий полк (232-чи Сумской стрелковый дивизия, 38-чи армия, Воронежский фронт), красноармеец, радиостанцияныҥ јааны. Советский Союзтыҥ Геройы.

Биографиязы

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Васи́лий Ива́нович Харито́шкин 1923 јылда кочкор айдыҥ 23 кӱнинде Морозовка јуртта (эмдиги Наровчатский аймак Пензенский область) ишмекчи кижиниҥ билезинде чыккан. Орус.

Ада-энезиле кожо Телегино јуртта (эмдиги Колышлейский аймак) Пензенский область, Беднодемьяновск (эмдиги Спасск) ла Сердобск калаларда Пензенский область, Мордовияда (Рыбкино јурт Ковылкинский аймак), Кӧксу-Оозы јуртта Ойротский автоном областьта (эмдиги — Алтай Республика) јуртаган.

Баштамы школ божоткон. Кӧксу-Оозы јуртта типографияда наборщик болуп иштеген.

Кызыл Черӱде — 1941 јылдыҥ јаҥар айынаҥ ала. Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ фронтторында 1942 јылдыҥ кичӱ изӱ айынаҥ ала јуулашкан. 425-чи (1943 јылдыҥ кичӱ изӱ айдыҥ 29 кӱнинеҥ ала 676-чи) артиллерийский полкто 232-чи стрелковый дивизиязында Воронежский, 1-чи ле 2-чи Украинский фронттордо јуулашкан. КПСС турчызы 1944 јылдаҥ ала.

Днепр сууны кечерде јалтанбазын кӧргӱскен. Ичкери јӱткӱӱр согуштарда дивизияныҥ командованиезиле, полктыҥ подразделениелериле ӱзӱлбес колбуны улай јеткилдеген. Днепрди кечеринде 1943 јылда ӱлӱрген айдыҥ 4 кӱнинде, тӱнде, Лютеж јурттыҥ јанында (Вышгородский аймак Киевский область) сууны озо кечкендердиҥ бирӱзи болгон, станциязын тургузып, полктыҥ башкарузыла колбуны тургускан. Ӧштӱлер сранцияны јоголторго келерде, пулеметтыҥ болужыла олорды кайра таштаган.

Днепр сууны форсировать эдерде, плацдарм учун согуштарда кайра баспас јалтанбазы учун, героизм учун Советский Союзтыҥ Геройы деп нерелӱ атты ого берген.

Кайралдаган листтеҥ:

Днепр сууны кечер тушта согуштарда Харитошкин јана баспас јалтанбазын кӱргӱскен. Дивизионныҥ связь-колбузын јеткилдейтен каруулу јуучыл јакылтаны бӱдӱрген. Караҥуй тӱн јапшыра войсковой разведканыҥ бир бӧлӱк јуучылдарыла кожо ээжинип, Днепр сууны ӧштӱниҥ пулемет ло артиллериязыныҥ окторыныҥ алдыла кечип чыккан. Днепр сууныҥ оҥ јарадын кайып кӧрӧлӧ, олор немец кемеге отурып, кайра бурылган. Сууны кечер дезе, немецтер ӱзӱк јокко ракеталарла јарыдып, јараттарды пулеметтоҥ адып турган. Бастыра кӱч айалгаларды ӧдӱп, Харитошкин Днепрдыҥ оҥ јарадына једип, дивизионды ӱзӱлбес радиосвязьла јеткилдеген. Харитошкин бастыра согуштарда јалтанбазын кӧргӱскен. Оныҥ радиостанциязы ӱзӱги јоктоҥ иштеген, дивизионныҥ командири артиллерияны башкарарга јакшы связьла јеткилдеген.

Кайра баспас јалтанбазы учун Харитошкин «Советский Союзтыҥ Геройы» нерелӱ атты алган.

232-чи артиллерий Сумской строковый дивизияныҥ командующийи подполковник Панков

1943 јыл ӱлӱрген айдыҥ 19 кӱни

— [1]


СССР Ӱстӱги Совединиҥ Президиумыныҥ «Советский Союзтыҥ Геройы деп нерелӱ атты Кызыл Черӱниҥ генералдары, офицерлери, сержанттары ла рядовой черӱчилдерине берери» керегинде 1944 јылда чаган айдыҥ 10 кӱнинде чыккан јакааны аайынча «немец-фашист ӧштӱлерле јуулажар фронтто командованиениҥ јакарузын бийик кеминде бӱдӱрип, јана баспай тартышканы учун» Ленинниҥ орден ле «Алтын Чолмон» медаль (№ 3536) берилген[2].

В. И. Харитошкин јуу токтогон кийнинеҥ Совет Черӱде службазын уулалткан. 1947 јылда связьтыҥ Ленинградский военный училищезин 1955 јылда божоткон, Муромский связьтыҥ военный училищезинде курсы усовершенствования офицерского состава (КУОС) ӱренген.

1967 јылдаҥ ала капитан В. И. Xаритошкин запаска барган. Дондо Ростовто јаткан, ондо № 80 школдыҥ директорыныҥ ээлемле болушчызы болуп иштеген.

1992 јылда јада калган, Дондо Ростовто сӧӧги јуулган.

Оныҥ карындажы — Николай Иванович Харитошкин (1939 јыл ј.чык.) — оренбуржский ӱлгерчи[3].

Кайралдары

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  • «Јалтанбас учун» медаль (СССР);
  • «Јуучыл једимдери учун» медаль;
  • «Владимир Ильич Ленинниҥ 100 јылдыгына учурлай» медаль (1970 јыл кандык айдыҥ 6 кӱни);
  • "Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Германияны јеҥген 1941—1945 јј. учун " медаль (1945)[6];
  • «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱге јирме јыл (1941—1945 јј.)» медаль;
  • «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱге одус јыл (1941—1945 јј.)» юбилейлик медаль[7];
  • «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱге тӧртӧн јыл (1941—1945 јј.)»[8];
  • «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱге 50 јыл (1941—1945 јј.)» юбилейлик медаль[9];
  • «Иштиҥ ветераны» медаль;
  • «Совет Черӱ ле Флотко 30 јыл» медаль[10];
  • «СССР Јуучыл Ийделерине 40 јыл» юбилейлик медаль[11];
  • «СССР Јуучыл Ийделерине 50 јыл» юбилейлик медаль[12];
  • «СССР Јуучыл Ийделерине 60 јыл» юбилейлик медаль[13];
  • «СССР Јуучыл Ийделерине 70 јыл» юбилейлик медаль[14][15];
  • ле о.ӧ.

Кереес

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  • Василий Харитошкинниҥ бюсты Наровчат јуртта Геройлордыҥ Аллеязында тургузылган (Наровчат аймакта Пензенский областьта чыккан ла јуртаган улуска аллея)
  • Дондо Ростов калада, В. И. Харитошкин јаткан турада «Эземниҥ доскозы» тургузылган[16]
  • СССР-да 1960-чы јылдарда В. И. Харитошкин јуралган плакат — «Днепр учун согуштыҥ геройы» (јурукчы А. Стадник, Воениздат).

Онойдо ок кöр

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Јуруктардыҥ кӧмзӧзи

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  • СССР ВС Президиумыныҥ Советский Союзтыҥ Геройы деп нерелӱ ат берери аайынча јакааны

    СССР ВС Президиумыныҥ Советский Союзтыҥ Геройы деп нерелӱ ат берери аайынча јакааны

  • СССР ВС Президиумыныҥ Советский Союзтыҥ Геройы деп нерелӱ ат берери аайынча јакааны (кайралдаар тизимде јолдык)

    СССР ВС Президиумыныҥ Советский Союзтыҥ Геройы деп нерелӱ ат берери аайынча јакааны (кайралдаар тизимде јолдык)

  • «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Германияны јеҥгени учун 1941–1945 јј.» медаль (кайралдаган акт, 1 бӱк.)

    «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Германияны јеҥгени учун 1941–1945 јј.» медаль (кайралдаган акт, 1 бӱк.)

  • «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Германияны јеҥгени учун 1941–1945 јј.» медаль (кайралдаган актта јолдык)

    «Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Германияны јеҥгени учун 1941–1945 јј.» медаль (кайралдаган актта јолдык)

  • Наровчатта Геройлордыҥ Аллеязында бюст

    Наровчатта Геройлордыҥ Аллеязында бюст

Ајарулар

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  1. ↑ наградной лист Архивировано 24 чаган ай 2018 года.
  2. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 10 января 1944 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 19 чаган ай (№ 3 (263)). — С. 1. Архивная копия от 7 јаҥар ай 2021 на Wayback Machine
  3. ↑ Когда строку диктуют годы… Архивная копия от 4 тулаан ай 2016 на Wayback Machine
  4. ↑ 1 2 Наградной лист в электронном банке документов «Подвиг народа».
  5. ↑ Наградной лист в электронном банке документов «Подвиг народа».
  6. ↑ Наградной лист в электронном банке документов «Подвиг народа».
  7. ↑ Указ ПВС СССР от 25.04.1975
  8. ↑ Указ ПВС СССР от 12.04.1985
  9. ↑ Закон РФ от 07.07.1993
  10. ↑ Указ ПВС СССР от 22.02.1948
  11. ↑ Указ ПВС СССР от 18.12.1957
  12. ↑ Указ ПВС СССР от 26.12.1967
  13. ↑ Указ ПВС СССР от 28.01.1978
  14. ↑ Указ ПВС СССР от 28.01.1988
  15. ↑ Указ ПВС СССР от 28.01.1988
  16. ↑ Доски героям

Литература

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  • Воробьёв В. П., Ефимов Н. В. Герои Советского Союза: справ. -С,- *Петербург, 2010.
  • Герои Советского Союза: крат, биогр. слов. Т.2. — Москва, 1988.
  • Кузнецов И. И., Джога И. М. Золотые Звёзды Алтая. — Барнаул: 1982

Тайантылар

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
Алган јери - "https://alt.ruwiki.ru/w/index.php?title=Харитошкин,_Василий_Иванович&oldid=349370"