СССР ла РФ башкараачыларыныҥ јаҥыјылдык уткуулдары

Рувики сайттаҥ

СССР ла РФ башкараачыларыныҥ јаҥыјылдык уткуулдары орус. Новогоднее обращение руководителей СССР и РФ

Путин В. В., јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2022 јыл

Калыкка јаҥыјылдык баштану. Россияда јаҥыјылдык уткуулла эл-јонго Россия Федерацияныҥ президентти баштанат. Јаҥжыккан аайынча јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде 23 саат 55 минутта кажы ла часовой пояста јаҥыјылдык уткуулдар башталат[1]. Бойыныҥ баштанузында тергеениҥ јааны ӧткӧн јылдыҥ турултарын айдып, келер јылга приоритеттер тургузат, онойдо ок орооныҥ эл-јонын келип јаткан Јаҥы јылла уткыйт.

Совет башкараачылар Јаҥы јылдыҥ алдында албатыга баштануны официал айалгада бойыныҥ иштеп турган кыбында, окылу кийимдӱ бичип туратан. Борис Николаевич Ельцин бастыра баштануларын Кремльдиҥ кыбында бичиген.

Путин Владимир Владимирович 2000 јылдыҥ учында баштамы катап баштануны Московский Кремльдиҥ Ивановский тепсеҥинде бичиген. Дмитрий Медведевтиҥ баштанулары Патриарший кӱрде бичилген.

СССР-да диктор Кириллов И. Л. јаҥыјылдык баштануны ЦК партияныҥ, СССР-дыҥ Ӱстӱги Совединиҥ Президиумыныҥ ла СССР-дыҥ министлериниҥ Совединиҥ адынаҥ кычырып туратан. Эмдиги ӧйдӧ президенттиҥ уткуулыныҥ кийнинде Куранттар согот, тергеелик мак кожоҥ ойнойт[2].

TNS Gallup кӧргӱзӱлериле, Россия Федерацияныҥ президенттиниҥ јаҥыјылдык баштанулар ортозында рейтинги 46,5 % ала 54,19 % јетире кӧргӱзет[3].

СССР

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

1935—1970[тӱзедер | кодты тӱзедер]

1935 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде ЦИК-тиҥ председатели М. И. Калинин радиоло баштапкы катап Jаҥы jылла полярниктерди уткыган, бу эҥ ле баштапкы баштану болгон[4][5].

1936 јылда чаган айдыҥ 1 кӱнинде газета «Правда» И. В. Сталинниҥ јуругыныҥ ӱсти јанына уткуул бичиген «Jаҥы jылла, нӧкӧрлӧр, јаҥы јеҥӱле Ленин ле Сталинниҥ маанызыла!»[6].

Јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде 1941 јылда М. И. Калинин баштапкы катап СССР-дыҥ тӱӱкизинде јаҥыјылдык радиобаштанула бастыра совет эл-јонго айткан[4]. Бу баштануда ол Ада Тӧрӧл учун Улу јууныҥ фронтторында болуп турган керектер керегинде айткан[6]:

Дорогие товарищи! Граждане Советского Союза! Рабочие и работницы! Колхозники и колхозницы! Советская интеллигенция! Бойцы, командиры и политработники Красной Армии и Военно-Морского Флота! Партизаны и партизанки! Жители советских районов, временно захваченных немецко-фашистскими оккупантами! Разрешите поздравить вас с наступающим Новым годом. А по случаю наступления Нового года разрешите представить вам краткий итог войны.


Калинин јада калган кийнинде јаҥыјылдык баштанулар 1953 јылга јетире болбогон[5].

1953 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде радиоло[7] чаган айдыҥ 1 кӱнинде 1957 јылда совет калыкка СССР-дыҥ Ӱстӱги Совединиҥ Президиумыныҥ председатели К. Е. Ворошилов баштанган[8][6].

Хрущёв Н.С иштеп турарда јаҥыјылдык баштану совет эл-јонго КПСС-тыҥ Тӧс комитединиҥ, СССР-дыҥ Ӱстӱги Совединиҥ ле СССР-дыҥ министрлериниҥ Совединиҥ адынаҥ кемниҥ де адын адабай айдылатан[6].

1970 јылдаҥ ала СССР јоголорго јетире[тӱзедер | кодты тӱзедер]

1971 јылда Jаҥы jылдыҥ алдында Генеральный секретарь ЦК КПСС Брежнев Л.И баштапкы телебаштануны кычырган[4][9]. Ол јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде 25 саат 50 минутта телевидениеге чыккан[4][10][5], читая обращение[9].

Јаҥыјылдык баштану эфирде баштапкы катап 1979 јылда чыккан. Л. И. Брежнев тыҥ оорып каларда ӧскӧ башкараачылар јаҥыјылдык баштанулар кычырылбаган[4].

Совет ӧйинде уткуулдарды СССР-дыҥ Ӱстӱги Совединиҥ Президиумыныҥ председатели Подгорный Н. В., СССР-дыҥ министрлериниҥ Совединиҥ председатели Косыгин А. Н. ле „Время“ деп берилтениҥ ӧткӱреечизи Кириллов И. Л. кычыратан[4][11][9].

Јаҥыјылдык баштануныҥ алдында „Страна Моя“ деп кино кӧргӱзетен болгон[12].

1985 јылда јаҥар айда јаҥыјылдык баштануны тергеениҥ адынаҥ Генеральный секретарь ЦК КПСС Горбачёв М. С. јаҥырткан[4][5], (бу ӧйдӧ ол СССР-дыҥ Ӱстӱги Совединиҥ Президиумыныҥ председатели болбогон)[9].

1987 јылды уткып США-ныҥ президенти Рональд Рейган совет эл-јонго јаҥыјылдык баштану кычырган, Михаил Горбачёв — США-ныҥ эл-јонына баштанган[9][6].

1990 јылда јаҥар айда Горбачёв баштапкы ла калганчы катап СССР-дыҥ Президенттиниҥ адынаҥ јаҥыјылдык баштану кычырган[6].

СССР јоголордо 1992 јыл ла 1993 јылда јаҥыјылдык баштану кычырылбаган.

Россия Федерация

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Борис Ельцин (1991—1996)[тӱзедер | кодты тӱзедер]

СССР јоголордо 1991 јылда совет албатыны кем де Jаҥы jылла уткыбаган.

1991 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде јарлу россий юморист Задорнов М. Н.[13] (тергеениҥ башкараачызыда эмезе диктордо эмес) јаҥыс ла 1-чи каналда Останкинодо ороонныҥ калыгына јаҥыјылдык шоуда туружып баштану кычырган [10]. Задорнов берилген ӧйди ажа конгон, оныҥ учун куранттардыҥ кӱӱзи эмеш орой ойногон[13] Jаҥы jыл ороонго бир минутка орой келген[9].

Россияныҥ президентти Борис Ельцин јаҥыјылдык баштануны бичип, телевидениеге чыгып база кычырган[14], Задорновтыҥ баштанузыныҥ кийнинде.

Јаҥар айдыҥ 30 кӱнинде Ельцин эл-јонго баштану кычырган, мында ол Россия рыночный экономикага кӧчӱп јат деп айткан. Эртезинде ле бу баштануны „Российская газета“ бичип чыгарган[15][6].

Јаҥы 1993 јылла Борис Ельцин ороонныҥ калыгын јаҥар айдыҥ 30 кӱнинде 1992 јылда бичилген ле кӧргӱзилген баштануны кычырып уткыган[16][17].

1992 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде СССР-дыҥ эл артизи София Ротару „Новогодняя ночь-93“ деп шоуда 1-чи каналда Останкинодо уткыган[18].

Јаҥы 1994 јылла ороонды рекламный роликте АО „МММ“-ныҥ президентти Мавроди С. П. уткыган[19]

Президент Борис Ельцин ороонныҥ эл-јонын Россия-1, Бежинчи каналда, 1-кы канал Останкино, 2х2 ле ТВ-6 1996 јетире уткуган[20][21][22][23][24][25]. Президенттиҥ баштанулары печатный телепрограммаларда јок болгон[26][27].

1994 јылдаҥ бери Б. Н. Ельцин бийик,јараш јаҥыјылдык чибиниҥ јанына туруп баштануны кычырып баштаган.

Јаҥы 1995 јылла НТВ каналда ороонды Пугачёва А. Б. уткыйт[27][4][28][29].

Борис Ельцин (1996—1999)[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Ельцин отставкага барып јатканын 1999 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде јаҥыјылдык баштанузында эл-јонго айткан

1997 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде, Ельцин албатыны келип јаткан Јаҥы 1998 јылла уткып турарда, оныла кожо билези болгон[4][30][5]. Ельцин баштанузын божодо кычырып ийерде, ого билезиниҥ улузы јууктай базып бой-бойын келип јаткан байрамла уткыган[11].

1998 јылда јаҥар айда НТВ канал Ельцинниҥ јаҥыјылдык баштанузын кӧргӱзеринеҥ мойножып ийген[31], оныҥ ордына Ельцинниҥ кукольный баштанузын „Куклы“ деп берилтеде кӧргӱскен[4][28].

1998 јылдыҥ јаҥар айынаҥ бери 2005 јылдыҥ јаҥар айына јетире президенттиҥ баштанузын телевидениеде MTV Россия каналда кӧргӱспей барган»[32][33][34][35]: тергеениҥ башкараачызыныҥ ордына бу каналда ороонныҥ калыгын ви-джейлерле эмезе Бивис ле Баттхед јаҥыс атту мультсериалдаҥ уткыган[36].

1999 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде ороондо тергеениҥ башкараачылары эки катап јаҥыјылдык баштануны кычырган, Борис Ельцин иштебей барып јаткан, Владимир Путин јаҥынаҥ тергеениҥ башкараачызы болуп туруп јаткан учун: Ельцин талтӱште баштануны кычырган, тӱн ортозында экилези Ельцин ле Путин јаҥыјылдык баштануны кычырган[37][38][39].

Владимир Путин (2000—2004)[тӱзедер | кодты тӱзедер]

1999 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин Борис Ельцинниҥ јаан учурын темдектеген: «Россия демократияныҥ ла реформалардыҥ јолыла барганы, бу јолдоҥ астыкпаганы, бойын кӱчтӱ тергее деп кӧргӱскени учун». Путин бокалды кӧдӱрип «Россияныҥ јаҥы чагы учун, кажы ла айылда сӱӱш ле амыр учун, ада-энелердиҥ ле балдардыҥ су-кадыгы учун» деп айткан.

2000 јылдыҥ калганчы кӱндеринде Россияныҥ мак кожоҥы солынганына колбой, кезик телеканалдарда (анчада ла REN-TV-де) Владимир Путинниҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде эткен куучыны Россияныҥ мак кожоҥы јогынаҥ кӧргӱзилген, куранттардыҥ кӱӱзиле божогон.

2001 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Jаҥы jылга учурлаган куучынында Владимир Путин мынайда: «Экономиканыҥ ӧзӱмин бир кеминде апарып, эл-јонныҥ јӱрӱмин эмеш те болзо оҥдолттыс» деп темдектеген[5].

2002 јылдыҥ јаҥыјылдык куучынында президент Путин ӱчинчи муҥјылдыктыҥ бажында «Россия, муҥ јылдык тӱӱкилӱ тергее, келер ӧйин тоомјылу уткып јат»деп айтты[5].

2002 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде СТС телеканалда Владимир Путинниҥ куучыныныҥ алдында, 23 саатта 45 тактада, «33 квадратных метра» телесериалда Звездуновтордыҥ билези тергеениҥ башчызына уткуулду сӧстӧрин айткан[40][41].

2003 јылда президент: «Бу божоп јаткан јылда Россияныҥ јаҥы граждандары ӧткӧн јылдаҥ кӧп чыкканы — јакшы солун. Бу јакшы темдек. Онойдордо, бистиҥ тергееде улус келер ӧйгӧ иженип јат» деп айткан.

Владимир Путин (2004—2008)[тӱзедер | кодты тӱзедер]

2004 јылдыҥ тӱп-шӱӱлтезин эдип, Путин: тергеениҥ экономикалык ла корулану аргазы тыҥыган, оныҥ арга-кӱчи ӧскӧн. Оныҥ сӧзиле, ӱредӱге ле билимге кӧп акча салынат, јеҥил баалу туралар тудар программалар иштеп јат, эмчилик болужыныҥ чыҥдыйы бийиктегенин темдектеген.

2005 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин: ӧткӧн јыл бастыра сферада јакшы болгон, база: «Бистиҥ экономикада ла социальный сферада тыҥ јаан пландар бар. Бис Россияныҥ корулану аргазын тыҥыдарыс ла албатыныҥ јӧбин јакшы учурла корулаарыс» деп айтты.

2006 јылдыҥ Јаҥы јылдыҥ куучынында Путин: «Бис эмди келер ӧйгӧ јакшы иженип јадыбыс. Бис пландарыстыҥ кӧрӱмин элбедип јадыбыс. Бу калганчы јылдарда тергеени тирилтерине ле тыҥыдарына бастыра улустыҥ кӱчиле јеттис» деп темдектеди.

2007 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин тергеениҥ эл-јонына калганчы 8 јылда эткен керектери учун быйан айткан. Бу јылдарда, оныҥ сӧзиле, «бис ончобыс тергеени чеберлеп алар учун, оны јаҥы ӧйлик, јайым, кӱчтӱ тергее эдер учун, албатыга јӱрерге эптӱ ле јакшы болзын деп кожо иштегенис» деди[5].

Дмитрий Медведев (2008—2012)[тӱзедер | кодты тӱзедер]

2008 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде президенттиҥ куучыны баштапкы катап Интернетке Јаҥы јылдыҥ алдында бир канча часка озо чыккан. Бойыныҥ куучынында Дмитрий Медведев темдектеген: ӧткӧн јылда Россия эл-јоныҥ болужыла уур ченелтелерди иженчилӱ ле тоомјылу ӧткӧн: «Бӱдӱп турум, келер ӧйдӧ кандый да уур керектер болзо, бис олорды јеҥип аларыс. Тергее ого бастыра керектӱзин эдер».

2009 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Медведев: Jаҥы jыл — бу јаҥы арга, керектердиҥ једими кажы ла кижинеҥ камаанду, кажы ла кижи бойыныҥ билези ле тергеези учун нени эдип турганынаҥ камаанду деп айтты.

2010 јылдыҥ јаҥыјылдык куучынында Дмитрий Медведев: Россияныҥ бай ла јебрен тӱӱкизи бар да болзо, Россия — јиит тергее, 2011 јылда ого јӱк 20 јаш болор. Ол россияндарга јаҥы јылда сӱӱш ле ырыс кӱӱнзеген.

2011 јылдыҥ јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде россияндарды уткып, президент: «Бистиҥ молјуубыс — Россияны чеберлеери, кайда бис ончобыс јакшы јӱрер ле јилбилӱ иштеер озочыл тергее тудары» деп айткан[5].

2011 јылда Jаҥы jылдыҥ алдында Дмитрий Медведев «Ёлки» деп кинодо кӧрӱнген. Киноныҥ учуры аайынча, оныҥ ролиниҥ учуры јаҥыјылдык куучынында «Соок-Таадакка иженип, бойыҥ артта калба» деп сӧстӧрди кожоры болгон. Чынын айтса бу сӧстӧрлӱ ӱзӱкте компьютер графика тузаланган ла Медведевтиҥ ӱнин Александр Войтинский деп режиссёр Кремльде бичиген.[42]. В действительности же в фрагменте с данными словами была применена компьютерная графика и запись голоса Медведева, сделанная режиссёром Александром Войтинским в Кремле[43].

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2008 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2008 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2009 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2009 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2010 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2010 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2011 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2011 јыл

Владимир Путин (2012—2018)

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

2012 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин ойто россий калыкка баштанган, је кӧрӱм солынган. Куучын Москваныҥ Кремлиниҥ тӧзинеҥ бичилген. Путин тергеениҥ калыгына бӱткен ле јӧмӧгӧн учун быйанын айткан, олорды «јуук улузына, балдарына ла ада-энезине, нӧкӧрлӧрине, иштеш улузына килеҥкей ле кичеҥкей болор» деп кычырган.[5]

2013 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Путин: Россияга кӧп чакпылар ла уур ченелтелер кӧрӧргӧ келишкен, Волгоградта террористтердиҥ чабулдары ла Ыраак Кӱнчыгышта јаан јайыктар ошкош. Россия Федерацияныҥ президенти: ченелтелӱ кӱндерде Россия јаантайын биригип ле бӱдӱмјилӱ болот деп темдектеген.[5].

2014 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде президент россияндарга бириккени ле тергеениҥ јӧбин корулаарга белен болгоны учун быйанын айткан.

2015 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин: «2015 јылда бис Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 70 јылдыгын темдектедис. Бистиҥ тӱӱкибис, ада-ӧбӧкӧлӧристиҥ ченемели, уур ӧйлӧрдӧ олордыҥ бирлиги ле тыҥ кӱӱн-тапту болгоны биске јаан темдек болуп јат, олор биске эмдиги ӧйдиҥ курч суракт тоомјылу каруузын берерге болушкан ла болужар» деп айтты.

2016 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Путин Москваныҥ Кремлиниҥ панорамазыныҥ алдында јаҥыјылдык куучынында айткан: ӧткӧн 2016 јыл «јеҥил эмес болгон», је Россияга туштаган уур-кӱчтер, тергеени тыҥыткан ла оноҥ ары ийткен. Владимир Путин россияндарга «јеҥӱлери ле једимдери учун, оҥдогоны ла бӱткени учун, Россияга акту јӱректеҥ кичегени учун» быйанын айткан.

2017 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде кӧп јылдардаҥ бери баштапкы катап президенттиҥ Јаҥы јыл алдындагы куучынында социальный, экономикалык, политикалык сурактар да, ӧткӧн јыл керегинде де, оныҥ баалаштырузы да айдылбаган. Путин: Јаҥы јыл јаантайын биле байрам болуп јат: "Бис оны балдар тужындагы чылап темдектейдис: сыйларла ла сӱрпристерле, аҥылу јылула, учурлу солынталарды сакыганыла"деп айткан.

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2012 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2012 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2013 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2013 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2014 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2014 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2015 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2015 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2016 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2016 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2017 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2017 јыл

Владимир Путин (2018)[тӱзедер | кодты тӱзедер]

2018 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин куучынында россияндарга килеҥкей болорын, тӧрӧӧн-туугандарын ундыбазын ла јаантайын амадузына јӱткӱӱрин кӱӱнзеген, база калыкты бириктирерге кычырган, нениҥ учун дезе Россияда болушчылар «качан да болбогон ло болбос» деп айткан.

2019 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде тергеениҥ башчызы: «Бис слерле XXI чактыҥ ӱчинчи он јылдыгыныҥ бажында турубыс. Бис тӱрген солынып турган, удура-тедире ӧйдӧ јадыбыс, је Россия једимдӱ ӧзӧр учун бис ончозын эдип болорыс ло эдер учурлу… Келип јаткан јылда бис Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ 75 јылдыгын темдектеерис. Јаҥы јылдыҥ байрамыла фронттыҥ туружаачыларын ла тылдыҥ ишчилерин, Тӧрӧлистиҥ келер ӧйи учун эҥ уур ченелтелерди ӧткӧн ончо улусты бастыра јӱрегимнеҥ уткып турум» деп айткан.

2020 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин темдектеген: уур-кӱчтер болгон до болзо, божоп јаткан јылды тергее тоомјылу ӧткӧн. Је, Путин темдектегениле, 2020 јыл база иженчиле, эҥ артык кижилик ле ишчи чӱм-јаҥдарын кӧргӱскен улусла оморкогон. Президент темдектеген: тергее ветерандарга, «нацизмниҥ јаманын јеҥген мактулу ӱйеге» тайанып јат. Тергеениҥ башчызы база темдектеген: 2020 јылда коронавирус текши јӱрӱмди солыган, пландарды јаҥыдаҥ ойто кӧргӧн. Ол ло ӧйдӧ пандемия, Путинниҥ шӱӱлтезиле, кӧп улуска «јӱрӱмге тереҥжиде кӧрӧргӧ, бойыныҥ ар-кӱӱнин угарга, тегин керек јок немелерди таштап ийерге ла эҥ учурлузын чын баалаарга» болушкан[5]. Бу баштану ончо ӧйдиҥ туркунына эҥ узун болгон — ол 6 такка улалган (курантты ла гимнди кожо бодобогондо).

2021 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде эл-јонды уткып, президент: тергее чакпыларга туштаган, је россияндар олорло тартыжарга ӱренип алган. Путин COVID-19 пандемиядаҥ улам јуук улузын јылыйткандарга јӧмӧӧр сӧстӧр айткан, база јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде каруда турган ончо черӱчилдерди, эмчилерди ле шоферлорды бир де улусты артырбай уткыган. Бу куучын 6 такка ла 22 секундка улалган, анайып, былтыргы рекордты јеҥген.

2022 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин јаҥыјылдык куучынын озогы куучындардаҥ башка черӱ кийимдӱ улустыҥ алдында кычырган, мында ол «Россия Федерацияныҥ јаҥы субъекттериндеги бистиҥ улусты корулаары» керегинде айткан. Куучын ойто ло озогызынаҥ узун болгон — ол 9 такка улалган. [44].

2023 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин јаҥыјылдык куучынын Кремльдиҥ алдында кычырган. «Бӱгӱн мен бистиҥ черӱчилдерге, баштапкы јерде чындык ла јараш јӱрӱм учун тартыжып турган ончо улуска баштанарга турум. Слер — бистиҥ баатырлар, слерле кожо бистиҥ јӱректер». 2024 јылды Биле јылы деп јарлаган. Бу куучын 9 такка ла 2 секундка улалган. [45].

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2018 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2018 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2019 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2019 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2020 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2020 јыл

  • Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2021 јыл

    Јаҥар айдыҥ 31 кӱни 2021 јыл

Бичилген јери

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

1999 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин калыкка иш кабинединеҥ баштанган.

2000 јылдаҥ ала 2007 јылга јетире Путин бойыныҥ куучындарын Москваныҥ Кремлиниҥ Ивановский тепсеҥинеҥ айткан. [4][46][5].

2008 јылдаҥ ала 2011 јылга јетире Россияныҥ ӱчинчи президенти Дмитрий Медведев калыкка Кремльге кӧрӱнип турган Патриарший кӱрдеҥ куучындаган.[47][48].

2012 јылда Владимир Путин ойто президент болордо, Ивановский тепсеҥ ойто јаҥыјылдык куучынныҥ јери болгон, је ӧскӧ ракурстаҥ. [5].

2013 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде, 1999 јылдаҥ бери баштапкы катап куучын јабык кыптаҥ кӧргӱзилген (Хабаровск каладаҥ).[49][50][51].

2014 јылда Јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде, Спасский башняны јаҥыртып турганынаҥ улам баштану Јаан Кремль ордоныҥ алдында ӧткӧн.[52][53][54].

2015 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Владимир Путин эл-јонго Кремльдеҥ баштанган.

2016 јылдаҥ 2021 јылга јетире Путинниҥ јаҥыјылдык баштанузы Зарядье паркта бичилген.

2022 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде баштану Дондо Ростов Тӱштӱк черӱ округтыҥ штабында бичилген. Баштануны бичиирдеҥ озо, Путинниҥ јанында турган черӱчилдер президенттиҥ колынаҥ тергее кайралдар алгандар.[55]

Куучынды тургузары

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Jаҥы jылдыҥ алдында президенттиҥ баштанузын байрамнаҥ канча кире озо бичип белетелет оноҥ божоп јаткан јылдыҥ калганчы такталарында СМИ де кӧргӱзилет. Јаҥы јылдыҥ бир канча кӱн алдында Кремльге «Баштапкы каналдыҥ» (2002 јылга јетире — ОРТ) режиссёрлоры келет. Телевидениениҥ ишчилери Кремльдиҥ туразын јарыдат ла табыжын тӱзедип јазайт. Баштануныҥ бир час алдында кремльдиҥ тепсеҥинде кӧп тоолу кускундарды таркатсын деп шоҥкорлорды божодот (Кремльде шоҥкорлордыҥ бригадалары јаантайын иштейт). Баштануны бичиирге ончозы белен болзо, президент келет. Јаҥыјылдык уткуулду баштануныҥ тексти бир канча кӱн озолодо белетелет.[33]

Телевидениениҥ ишчилери, баштануны баштапкы дубльдеҥ, тӱзедӱ ле јапшыру јогынаҥ бичийт. Бу бастыра иштиҥ эҥ уур учуралы — јаҥы јылдык куучынныҥ учын куранттардыҥ баштапкы согултызыла бириктирери.[9]


Трансляция

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
Кремльдыҥ куранттары келип јаткан Јаҥы 2012 јылды уткыйт, анайда ок Россияныҥ тергеелик мак кожоҥы ойнойт

2002 јылдаҥ бери РФ президенттиҥ јаҥыјылдык куучыны «НТВ-Плюс» эткен бастыра спорт каналдарла (2016 јылдаҥ бери — «ГПМ Матч!» субхолдингле) кӧргӱзилип баштаган. Баштапкы ӱч јылда куучын јӱк ле тӧс спорт каналла барган, 2005 јылдаҥ 2006 јылга јетире ого футбол канал кожулган[56][57][58], 2005—2006 јылдарда ого НТВ-Плюс (Футбол канал) кожылган[59][60]

Бастыра эфир каналдарда берилте бир ле уунда берилери јӱк ле 2006 јылда башталган[1][61][62][63][64].

2005 јылдаҥ бери «Россия» телеканалда президенттиҥ баштанузы јӱгӱрип турган строкала кожо кӧргӱзилет. 2006 јылдаҥ бери РФ президенттиҥ јаҥыјылдык куучыны «Баштапкы каналдыҥ Цифровой телебилезиниҥ» тематикалык каналдарында («Дом кино», «Время», «Музыка Первого» ло ӧскӧлӧри) база кӧргӱзилип баштаган. «Время» телеканалда баштану баштапкы јылдарда эки катап: баштапкызы — Москваныҥ ӧйиле 23:55 такта, экинчизи — Нью-Йорктыҥ ӧйиле 23:55 такта барган[65].

Россияда кӧп башка ӧйлӱ поястар болгонынаҥ улам, јаҥыјылдык куучын бастыра регионго 23:55 такта берилбейт. Темдектезе, Камчаткада 2010 јылдаҥ бери куучын јаҥы јыл киргениниҥ кийнинде 0:55 такта, кезик каналдарда 1:55 такта берилген. 1990 јылдардаҥ бери Новосибирск, 2002 јылдаҥ Том-Тура, 2010 јылдаҥ — Кемерово областьтардыҥ јуртаачылары президенттиҥ јаҥыјылдык баштанузын бир час эрте — 22:55 такта кӧрӱп турар болгон. Бу баштапкыда ӧйлӱ поясты солыгоныныҥ кийнинде регионго кезик каналдар (Баштапкы канал, Россия ла НТВ) берилгени «озогы» ӧйлӧ болгонына колбулу, бу каналдардыҥ тӧрт дубльле кӧргӱзер јозогына келишкен. 2014 јылдаҥ 2016 јылга јетире бу региондор озогы ӧйлӱ поясына jанган, олордыҥ јуртаачылары президенттиҥ баштунызын бастыра телеканалда 23:55 такта кӧрӱп турар боло берген[66][67].

2017 јылда јаҥар айдыҥ 25 кӱнинде Россияныҥ бастыра јуртаачылары баштапкы катап тергее башчыныҥ уткуулду сӧзин ӧйинде, 23:55 такта кӧрӧр аргалу болоры керегинде јетирӱ чыккан. 2017 јылда јаҥар айдыҥ 31 кӱнинде Россияныҥ тӧс каналдарында (Баштапкы канал, Россия-1, НТВ, ТНТ ла Бежинчи канал) јаҥыјылдык баштану баштапкы катап ӧйлӱ поястарды тооп кӧргӱзилген[68].

Ајарулар

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
  1. ↑ 1 2 Хрюшки и компания. Труд (23 јаҥар ай 2006). Дата обращения: куран айдыҥ 14 кӱни, 2018. Архивировано куран айдыҥ 14 кӱни, 2018 јыл.
  2. ↑ Сладкевич, 2016, с. 186.
  3. ↑ Сладкевич Ж. Р. Организация семиотического пространства новогоднего поздравления президента (на материале новогодних обращений президентов России, Беларуси и Польши за 2000-2015 гг. ) // Политическая наука. — 2016. — Вып. 3. — С. 168–193. — ISSN 1998-1775.
  4. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Поздравления народа с Новым годом: Путин убрал бокалы Ельцина и вышел на улицу. NEWSru.com (28 јаҥар ай 2007). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано кӱчӱрген айдыҥ 13 кӱни, 2017 јыл.
  5. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 РИА Новости, 2022.
  6. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 ТАСС, 2017.
  7. ↑ Ночь под Новый Год ::: Кривошеин И.А. - Четыре трети нашей жизни (автор - Кривошеина Н.А.) ::: Кривошеин Игорь Александрович ::: Воспоминания о ГУЛАГе :: База данных :: Авторы и тексты. www.sakharov-center.ru. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 10 кӱни, 2020. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 11 кӱни, 2020 јыл.
  8. ↑ Новогодняя речь Председателя Президиума Верховного Совета СССР тов. К. Е. Ворошилова Газета «Известия, 1 января 1957 г.
  9. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 РИА Новости, 2008.
  10. ↑ 1 2 Издание «Йод»: Новый год в телевизорах (3 января 2015 г.). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 30 кӱни, 2017. Архивировано јаҥар айдыҥ 30 кӱни, 2017 јыл.
  11. ↑ 1 2 Жанр новогоднего телеобращения Президента стал традицией. Новости. Первый канал. Дата обращения: чаган айдыҥ 5 кӱни, 2021. Архивировано чаган айдыҥ 8 кӱни, 2021 јыл.
  12. ↑ Страна Моя. Год 1987
  13. ↑ 1 2 Традиция новогодних поздравлений: от генсека ЦК КПСС Брежнева до сатирика Задорнова. newsru.com. Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2009. Архивировано тулаан айдыҥ 3 кӱни, 2009 јыл.
  14. ↑ Гостелерадиофонд. Новогоднее выступление Президента России Б.Н.Ельцина (1991). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 26 кӱни, 2020. Архивировано јаҥар айдыҥ 31 кӱни, 2020 јыл.
  15. ↑ Заговор бюрократов. Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано кочкор айдыҥ 19 кӱни, 2018 јыл.
  16. ↑ Предновогоднее обращение Президента России Бориса Ельцина (1992)
  17. ↑ Ельцин Б.Н. Новогоднее поздравление россиянам по ТВ 30.12.1992г. (2 варианта) (орус.). Ельцин Центр. Дата обращения: јаҥар айдыҥ 19 кӱни, 2021. Архивировано јаҥар айдыҥ 19 кӱни, 2021 јыл.
  18. ↑ София Ротару - Поздравление. (31.12.1992). (ја. эм.). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 19 кӱни, 2021. Архивировано јаҥар айдыҥ 19 кӱни, 2021 јыл.
  19. ↑ 100 лет - 100 дней. 1994. МММ — нет проблем. Известия (2017). Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 13 кӱни, 2021 јыл.
  20. ↑ Телепрограмма с 25 по 31 декабря 1995 года. Известия (22 јаҥар ай 1995). — «Московская программа 23:40 Утиная охота <..> ТВ-6 МОСКВА 23:45 "В мире людей"». Дата обращения: кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 21 кӱни, 2020 јыл.
  21. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 1996 года. 7 дней. Дата обращения: кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022. Архивировано кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022 јыл.
  22. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 1997 года. 7 дней. Дата обращения: кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 17 кӱни, 2019 јыл.
  23. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 1999 года. 7 дней. Дата обращения: кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022. Архивировано куран айдыҥ 16 кӱни, 2019 јыл.
  24. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 2000 года. 7 дней. Дата обращения: кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022. Архивировано кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022 јыл.
  25. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 2001 года. 7 дней. Дата обращения: кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022. Архивировано кочкор айдыҥ 10 кӱни, 2022 јыл.
  26. ↑ Телепрограмма с 31 декабря 1993 по 1 января 1994 года. 7 дней. Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано сыгын айдыҥ 2 кӱни, 2020 јыл.
  27. ↑ 1 2 Телепрограмма с 26 декабря 1994 по 1 января 1995 года. Известия (23 јаҥар ай 1994). Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 22 кӱни, 2020 јыл.
  28. ↑ 1 2 Кукла президента против оригинала. Новая газета (11 чаган ай 1999). Дата обращения: чаган айдыҥ 2 кӱни, 2019. Архивировано кочкор айдыҥ 19 кӱни, 2020 јыл.
  29. ↑ Дорогие товарищи россияне: история в поздравлениях. Открытый университет. Дата обращения: чаган айдыҥ 30 кӱни, 2019. Архивировано сыгын айдыҥ 26 кӱни, 2020 јыл.
  30. ↑ В России новогодние обращения главы государства стали доброй традицией. Первый канал (31 јаҥар ай 2010). Дата обращения: куран айдыҥ 7 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  31. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 1998 года. 7 дней. — «НТВ 23:30 „Куклы”: „Титаник плывёт” 00:00 НТВ — Новогоднее ТелеВидение-99». Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано кандык айдыҥ 14 кӱни, 2021 јыл.
  32. ↑ Линия жизни: 1998. MTV Россия. — «31 декабря. В 00:00 Бивис и Баттхед поздравляют зрителей с Новым годом».
  33. ↑ 1 2 Только ОРТ знает, когда разливать шампанское. Комсомольская правда (30 јаҥар ай 1999). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 31 кӱни, 2018. Архивировано јаҥар айдыҥ 31 кӱни, 2018 јыл.
  34. ↑ Сюрпризы новогоднего эфира. Будет ли Кобзон, кому достанется Пугачева, и что случится, если не показать Путина в 12 часов. Дождь (30 јаҥар ай 2014). Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано тулаан айдыҥ 16 кӱни, 2015 јыл.
  35. ↑ Пейзаж после праздников. Известия (30 чаган ай 2004). — «..президент был везде, кроме МТВ, да ещё и под копирку..». Дата обращения: кӱчӱрген айдыҥ 19 кӱни, 2021. Архивировано тулаан айдыҥ 6 кӱни, 2016 јыл.
  36. ↑ Здравствуй, Вольфыч, Новый год!. Аргументы и факты (29 јаҥар ай 1999). Дата обращения: тулаан айдыҥ 30 кӱни, 2019. Архивировано тулаан айдыҥ 30 кӱни, 2019 јыл.
  37. ↑ Жанр новогоднего обращения. НТВ (31 јаҥар ай 2000). Архивировано куран айдыҥ 21 кӱни, 2003 јыл.
  38. ↑ «Решение принимал сам Борис Николаевич»: режиссёр новогодних телеобращений первых лиц рассказала об отставке Ельцина. RT (31 јаҥар ай 2020). Дата обращения: чаган айдыҥ 5 кӱни, 2021. Архивировано чаган айдыҥ 9 кӱни, 2021 јыл.
  39. ↑ Ельцин Б. Н., Путин В. В. (1999) — Обращения президентов (1998—2011) — Новый год 2012 — Первый канал. Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2014 јыл.
  40. ↑ у нас нет шанса не встретиться с Киркоровым. Новая газета (25 јаҥар ай 2003).
  41. ↑ Мила Кузина. "Спи спокойно, страна. Я у тебя одна". Известия (27 јаҥар ай 2002).
  42. ↑ Медведев признался, что его не долго уговаривали сыграть в «Ёлках» (орус.). РИА Новости. Дата обращения: кочкор айдыҥ 18 кӱни, 2018. Архивировано кочкор айдыҥ 18 кӱни, 2018 јыл.
  43. ↑ «Никто мне не указ, как делать фильмы», — Тимур Бекмамбетов дал интервью Дудю (орус.). The Village Казахстан (31 ӱлӱрген ай 2019). Дата обращения: кичӱ изӱ айдыҥ 24 кӱни, 2020. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 26 кӱни, 2020 јыл.
  44. ↑ Новогоднее поздравление Путина с 2023 годом стало самым продолжительным (орус.). РИА Новости (31 јаҥар ай 2022). Дата обращения: чаган айдыҥ 1 кӱни, 2023.
  45. ↑ Новогоднее обращение Владимира Путина к россиянам / ТАСС публикует полный текст послания президента
  46. ↑ Обращение Путина к россиянам готовят соколы. Утро.ру (28 јаҥар ай 2007). Дата обращения: чаган айдыҥ 31 кӱни, 2019. Архивировано кочкор айдыҥ 1 кӱни, 2019 јыл.
  47. ↑ Медведева ждут на Патриаршем мосту
  48. ↑ Новогоднее обращение Путина: что останется за кадром :: Новости :: ТВ Центр. Дата обращения: сыгын айдыҥ 19 кӱни, 2020. Архивировано јаҥар айдыҥ 30 кӱни, 2020 јыл.
  49. ↑ Путин вопреки традиции записал два новогодних обращения. В одном из них ничего не сказано о терактах в Волгограде. NEWSru.com (31 јаҥар ай 2013). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано тулаан айдыҥ 4 кӱни, 2016 јыл.
  50. ↑ Андрей Репенко. Новогоднее обращение президента России Владимира Путина с 2014 годом (28 чаган ай 2018). Дата обращения: кочкор айдыҥ 18 кӱни, 2018. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  51. ↑ Новогоднее обращение президента РФ В. Путина (полный текст). Первый канал (31 јаҥар ай 2013). Дата обращения: куран айдыҥ 7 кӱни, 2020. Архивировано кичӱ изӱ айдыҥ 7 кӱни, 2020 јыл.
  52. ↑ Путин сменил фон для новогоднего обращения. Lenta.ru (31 јаҥар ай 2014). Дата обращения: кандык айдыҥ 29 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  53. ↑ Белорусам вопреки традиции не показали новогоднее Путина на Новый год. Дата обращения: ӱлӱрген айдыҥ 19 кӱни, 2019. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 19 кӱни, 2019 јыл.
  54. ↑ Ни один из белорусских каналов не показал новогоднее обращение Путина (недоступная ссылка). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано кӱӱк айдыҥ 8 кӱни, 2018 јыл.
  55. ↑ Семён Сонный. «Известия» назвали имена участвовавших в новогоднем обращении Путина военных. Газета.ру (12 чаган ай 2013).
  56. ↑ Телепрограмма с 30 декабря 2002 по 2 января 2003 года. 7 дней. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  57. ↑ Телепрограмма с 29 декабря 2003 по 1 января 2004 года. 7 дней. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  58. ↑ Телепрограмма с 31 декабря 2004 по 2 января 2005 года. 7 дней. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  59. ↑ Телепрограмма с 30 декабря 2005 по 1 января 2006 года. 7 дней. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2020. Архивировано јаан изӱ айдыҥ 2 кӱни, 2021 јыл.
  60. ↑ Телепрограмма с 29 по 31 декабря 2006 года. 7 дней. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  61. ↑ Предновогодние размышления у парадного переезда. Газета.ру (26 јаҥар ай 2006). — «31 декабря по всем – всем! — каналам перед полуночным боем часов на Спасской башне собираются показать выступление президента». Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано јаҥар айдыҥ 2 кӱни, 2019 јыл.
  62. ↑ Арина Бородина. Телелидеры. Коммерсантъ (15 чаган ай 2007). Дата обращения: кандык айдыҥ 9 кӱни, 2013. Архивировано ӱлӱрген айдыҥ 6 кӱни, 2013 јыл.
  63. ↑ ОТ ЕЛКИ ДО ЕЛКИ. Труд (12 чаган ай 2008). Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано сыгын айдыҥ 30 кӱни, 2020 јыл.
  64. ↑ Новогоднее телеменю. Коммерсантъ (26 јаҥар ай 2008). Дата обращения: куран айдыҥ 6 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  65. ↑ Телепрограмма на 31 декабря 2006 года. Дата обращения: јаан изӱ айдыҥ 31 кӱни, 2020. Архивировано чаган айдыҥ 1 кӱни, 2022 јыл.
  66. ↑ Новогоднее обращение Путина. Би-би-си (31 јаҥар ай 2014). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано тулаан айдыҥ 13 кӱни, 2015 јыл.
  67. ↑ На Кузбассе возмущены: Медведев поздравил жителей области с Новым годом на час раньше. Дата обращения: јаҥар айдыҥ 27 кӱни, 2017. Архивировано чаган айдыҥ 4 кӱни, 2018 јыл.
  68. ↑ Телеканалы впервые поздравят зрителей с учётом часовых поясов. Российская газета (28 јаҥар ай 2017). Дата обращения: јаҥар айдыҥ 31 кӱни, 2017. Архивировано јаҥар айдыҥ 31 кӱни, 2017 јыл.

Литература

[тӱзедер | кодты тӱзедер]

Тайантылар

[тӱзедер | кодты тӱзедер]
Алган јери - "https://alt.ruwiki.ru/w/index.php?title=СССР_ла_РФ_башкараачыларыныҥ_јаҥыјылдык_уткуулдары&oldid=293282"