Маашей-ралли

Маашей-ралли
орус. *Всероссийские соревнования по водно-туристскому многоборью*

^{Маашей-ралли 2004 маргаандардыҥ ачылтазы башкарар лагерьде}
Маашей-ралли; орус. Всероссийские соревнования по водно-туристскому многоборью; ; ; ; Маашей-ралли 2004 маргаандардыҥ ачылтазы башкарар лагерьде
Ӧткӱрген ӧйи	2003—2013 јј. ала јылдыҥ ла; оноҥ ары эки јылда бир катап
Ӧткӱрген јери	Россия,Алтай Республика, Чибит јурт, Чуй суу
Туружаачылардыҥ тоозы	Горно-Алтайск, Барнаул, Јаш-Тура, Новосибирск, Тӱмен, Том-Тура, Екатеринбург, Казан, Владивосток, Перм ле о.ӧ. Казахстанныҥ

Маашей-ралли (орус. Мажой-ралли) — текшироссиялык маргаандар суу туризмде многоборьеле, 2003 јылдаҥ ала 2013 јылга јетире јылдыҥ ла на реке Чуй Алтай Республикада Россия. Маргаандарда Горно-Алтайск, Барнаул, Јаш-Тура, Новосибирск, Тӱмен, Том-Тура, Екатеринбург, Казан, Владивосток, Перм ле о.ӧ. калалардыҥ командалары турушкан, онойдо ок Казахстанныҥ.

Ӧдӧр јери

Чуй сууныҥ эҥ ле кату ла јеткерлӱ агынында ралли — «Маашей каскад», 12 километр јерде сууныҥ аккан јеринде 33 бозого бежинчи ле алтынчы, кӱч категорияныҥ ӱстӱги бажы. Маргаанныҥ туружаачыларыныҥ лагери Чибиттиҥ јанында, Улаган аймакта Алтай Республика.

Регламенттери

Маргаандар Россия Федерацияныҥ јеринде ӧдӱп турган маргаандарыныҥ ортодо эҥ бийик рейтингтӱ ле эҥ ле кӱч кату айалгада ӧдӧр болуп јат. 2006 јылдаҥ ала Россия Кубогыныҥ статусын (Азиат јанында) алган. Спортчы-суучылар мында турушса, Россияныҥ калыктар ортодо спорттыҥ узы деп квалификация алат. Јаҥжыккан, многоборье ӱч классла ӧдӧт — каяк, катамаран-эки ле јайым класс бублик, плот (оноҥ ары тӧрт кайыкчынаҥ ас эмес). Маргаандарга 18 јаштаҥ ӧрӧ спортчылар туружар, сууныҥ алты категориялу бозоголорын ӧдӧр ченемелдӱ болзын. Маргаандардыҥ башкарарын, белетеп ӧткӱрерин Россияныҥ Турист-спортлык бирлигиниҥ Новосибирскте бӧлӱги ӧткӱрет, онойдо ок кезик турфирмалар.

Тӱӱкизи

«Маашей-ралли» маргаандарды ӧткӱрер санаа Барнаулдыҥ спортчылар Александр Проваторов ло Юрий Либрехтке келген — олор баштапкы маргаандарды ӧткӱрген улус болгон. Телекейде баштапкы экстремал маргандар сууныҥ јеркерлӱ ле кӱч ӱзӱгинде 2003 јылда ӧткӧн.

Јарлу Маашейдиҥ «тепкиштери» (каскад), сууныҥ спортчылар ӧдӧтӧн эҥ ле казыр ӱзӱги, сплавта эҥ ле кату категория. Сууныҥ коолы мында кайаныҥ ӱзӱлген јериле ӧдӱп јат, кызыктыҥ (каньон) стенелериниҥ бийиги 50-60 метр. Сууныҥ 12-километр участогында 30 бозого, олордыҥ 15-жи катузыла – 5-6 категорияга кирет.

Маргаандарга јаҥыс ла сенемелдӱ спортчылар туружар учурлу. Маргаандардыҥ некелтезиле каскадты јаан скоростьло ӧдӧр учурлу. Бу маргаандарга кӧп тоолу туружаачылар ла спортчылар келет. Башка-башка јылдарда јеҥӱчилдер болуп Барнаул, Горно-Алтайск, Томск, Пермь ле о.ӧ. калалардыҥ командалары чыгатан. Калганчы јылдарда у маргаандар ӧткӱрилбей.

Маргаандар јылдыҥ ла 2003 јылдаҥ 2013 јылга јетире ӧткӱрилген. Оноҥ, бир канча ӧйдӧҥ 2017 јылда ойто башталып, эки јылда бир катап ӧткӱрилер боло берген.

«Мажой-ралли» маргаандар текшироссий суу-спортчылар ортодо эҥ ле учурлу маргаандардыҥ бирӱзи деп чотолот.